Na bijna tien jaar van zijn ‘Revolutie van de Burgers’ zit de regeerperiode van de Ecuadoraanse president Rafael Correa er bijna op. Op zondag 19 februari zijn de verkiezingen. Blijft zijn Alianza País aan de macht of maakt Ecuador een zwaai naar rechts? Frisse nieuwe uitdagers zijn er niet.
De vier belangrijkste presidentskandidaten (v.l.n.r.) Lenín Moreno, Guillermo Lasso, Cynthia Viteri en Paco Moncayo
Rafael Correa heeft de olie-inkomsten uit de eerste periode van zijn presidentschap besteed aan een enorme verbetering van het wegennet, onderwijs en gezondheidszirg. Maar met de dalende olieprijzen en zijn autoritaire stijl van leiderschap waarin nauwelijks ruimte is voor tegengeluid is zijn torenhoge populariteit de laatste twee jaar drastisch gekelderd.
En daar zijn de laatste weken nog de beschuldigingen bijgekomen van betrokkenheid van veel hooggeplaatste leden van zijn partij bij het corruptieschandaal rond het Braziliaanse Petrobras.
Het cynisme over de politiek viert hoogtij. De hoop die er was dat Correa af zou rekenen met de corruptie waar Ecuador decennialang onder gebukt is gegaan is bij vrijwel iedereen vervlogen. Er is stemplicht, maar ik heb al van meerdere mensen om me heen gehoord dat ze blanco gaan stemmen.
En het overgrote armere deel van de bevolking op het platteland dat zich nauwelijks verdiept in de plannen van alle politici – voor zover die al concreet zijn en meer omvatten dan het bekritiseren van de tegenstander – laat helaas maar al te makkelijk hun stem kopen voor een mooi T-shirt van de partij, een zak rijst of een paar pakken melk. Of door campagnebeloftes als gratis elektriciteit.
Voormalig vice-president Lenín Moreno van de regeringspartij Alianza País leidt in de peilingen en zal op 19 februari ongetwijfeld de eerste ronde van de presidentsverkiezingen overleven. In de tweede ronde zal hij het zoals de kaarten nu liggen op gaan nemen tegen de conservatieve bankier Guillermo Lasso of de christen-democrate Cynthia Viteri. De sociaal-democratische oud-burgemeester van Quito Paco Moncayo is een outsider.
Wie zijn deze vier belangrijkste presidentskandidaten?
Lenín Moreno – Alianza País (democratisch-socialistisch) – Rond de 35% in de peilingen
De 63-jarige Lenín Moreno was vice-president onder Rafael Correa tussen 2007 en 2013. Hij kan daarmee de successen van het eerste deel van de ‘Revolutie van het Volk’ claimen en tegelijkertijd afstand nemen van de laatste jaren waarin de regering van Correa aanzienlijk in populariteit is gedaald.
Moreno belooft milder te zijn tegen zijn politieke tegenstanders dan de autoritaire Correa en ook het bedrijfsleven meer ruimte te geven dan onder de huidige regering. Hij zal ook meer de samenwerken moeten zoeken, want mocht hij president worden dan kan hij hoogstwaarschijnlijk niet meer rekenen op een meerderheid in het parlement. Laat staan de tweederde supermeerderheid die Alianza País op dit moment nog heeft.
Moreno zit vanwege een dwarslaesie nadat hij bij een roofoverval in zijn rug werd geschoten in een rolstoel en werd in 2012 genomineerd voor de Nobelprijs voor de Vrede vanwege al het werk dat hij tijdens zijn vice-presidentschap heeft verricht voor gehandicapten. Hij werd na zijn vertrek uit de regering door Ban-Ki Moon ook aangesteld als speciaal gezant van de Verenigde Naties voor Gehandicapten en Toegankelijkheid.
In zijn campagne heeft Moreno tot nu toe veel aandacht besteed aan zijn plannen voor het (hoger) onderwijs, kleine ondernemers en toerisme.
Guillermo Lasso – CREO (centrum-rechts) – Rond de 17% in de peilingen
De door links gehate conservatieve ex-bankier Guillermo Lasso verloor de tweede ronde van de presidentsverkiezingen van 2013 met een straatlengte achterstand op Rafael Correa. Hij wil verandering met zijn partij CREO dat ‘ik geloof’ betekent en staat voor CREando Oportunidades (mogelijkheden creëren).
Lasso hamert in zijn campagne vooral op het geven van ruimte aan het bedrijfsleven, belastingverlagingen, het aangaan van betere relaties met andere landen – en dan vooral de VS – en veiligheid. Hij belooft een miljoen banen te scheppen de komende vier jaar.
Voor Lasso is het grootste probleem dat hij echt behoort tot de rijke elite van Ecuador die er met het dedain voor het volk juist de oorzaak van was dat linkse Correa de macht kon grijpen.
Aangezien de midden- en hogere klasse in Ecuador nog altijd maar een derde van de bevolking uitmaakt zal het heel moeilijk worden voor Lasso om te winnen. Maar wie weet wat er mogelijk is, want de afkeer van regeringspartij Alianze País is ook onder delen van de armere bevolking groot.
Cynthia Viteri – Partido Social Cristiano (christen-democratisch) – Rond de 18% in de peilingen
Voormalig nieuwslezeres Cynthia Viteri heeft de machtige burgemeester van Guayaquil Jaime Nebot als mentor. Ze zit al sinds 1998 in het parlement en is daarmee de langstzittende parlementariër. In 2006 deed Viteri ook al eens mee aan de presidentsverkiezingen en toen eindigde ze als vijfde.
De christen-democraten hebben sinds de jaren tachtig geen president meer geleverd, maar de aansprekende Viteri maakt op z’n minst een goede kans de tweede ronde te halen. Samen met Guillermo Lasso is zij de voornaamste uitdager van regeringskandidaat Lenín Moreno.
Viteri belooft 800.000 banen, dat is minder dan de miljoen van Lasso, maar ook zij wil ruim baan voor het bedrijfsleven. Als moeder van vijf kinderen vraagt ze ook aandacht voor het gezinsleven en onderwijs. Niet onbelangrijk in het in Nederlandse ogen familiezieke Ecuador.
Paco Moncayo – Izquierda Democratica (sociaal-democraten) – Rond de 10% in de peilingen
Voor iedereen die links is, maar de dominantie van Alianza País van president Rafael Correa zat is oud-generaal en oud-burgemeester van Quito Paco Moncayo het meest voor de hand liggende alternatief. Maar zijn Izquierda Democratia is in veel opzichten linkser dan Alianza País en Ecuador lijkt eerder wat naar rechts te willen dan naar links.
Moncayo voert campagne met de leus dat hij ‘al heeft laten zien dat hij het kan’ en dat hij als burgemeester van de hoofdstad Quito tussen 2000 en 2009 de enige kandidaat is met echte bestuurservaring. Hoewel hij een smetteloze reputatie heeft is Moncayo met zijn 76 jaar wel een hele oude kandidaat.
Ook Moncayo heeft een banenplan en vraagt aandacht voor het onderwijs, maar daarnaast wil hij zorgen voor drinkwater voor zoveel mogelijk van de 3,5 miljoen Ecuadoranen die daar nog van verstoken zijn.
Arjan Meesterburrie 