Rafael Correa is middenin de coronacrisis veroordeeld tot acht jaar cel in een grote corruptiezaak. De rechtbank acht bewezen dat de partij van de voormalige president van Ecuador met zijn medeweten voor miljoenen aan smeergeld heeft opgestreken. Toch zal Correa vrijwel zeker niet de gevangenis ingaan, want hij woont sinds zijn aftreden in 2017 met zijn Waalse vrouw in België en dat heeft geen uitleveringsverdrag met Ecuador.
Correa, zijn toenmalige vicepresident Jorge Glas, andere hooggeplaatste politici uit de tijd dat hij aan de macht was en zakenlieden hebben volgens de rechtbank ‘een structuur van corruptie’ opgezet waar de staat het slachtoffer van is geworden.
De rechters achten bewezen dat Correa ervan op de hoogte was dat zijn partij Alianza País tussen 2012 en 2016 voor zeker 7,5 miljoen dollar aan smeergeld heeft aangenomen van binnen- en buitenlandse bedrijven (waaronder Odebrecht) bij het sluiten van overheidscontracten en dat dat geld bedoeld was om campagne mee te voeren. Daarvoor krijgt Correa acht jaar cel en mag hij de komende 25 jaar geen politieke functie uitoefenen.
Zolang Correa zich niet op Ecuadoraans grondgebied begeeft zal hij de gevangenis niet in hoeven, want België heeft geen uitleveringsverdrag met Ecuador en is ook niet ingegaan op eerdere uitleveringsverzoeken om de voormalige president het proces te laten bijwonen.
Maar als deze uitspraak gehandhaafd blijft kan Correa een terugkeer in de politiek vergeten. Hij heeft zich fel gekeerd tegen zijn opvolger en zijn voormalige vicepresident Lenín Moreno en wilde in 2021 weer een gooi gaan doen naar het presidentschap “om het vaderland te redden”.
Correa spreekt van politiek proces
Correa ontkent alle betrokkenheid en spreekt van een politiek proces. Hij zegt dat als er als er al sprake was van corruptie hij daar zelf in elk geval niks van geweten heeft.
De aanklager vergeleek de corruptiepraktijken van Correa tijdens het wekenlang durende proces daarom met de manier waarop de Colombiaanse drugsbaas Pablo Escobar zijn organisatie had ingericht. Zijn ondergeschikten inden het smeergeld zonder daar expliciet toestemming om te vragen bij de grote baas, net zoals Escobar niet zelf drugs leverde maar een netwerk op poten had gezet dat drugssmokkel mogelijk maakte.
De mondkapjes en handschoenen dragende rechters deden vanwege de coronacrisis uitspraak in een vrijwel lege rechtszaal
Correa wijst er in een tweet direct na de uitspraak op dat de huidige machthebbers hem aan het uitsluiten zijn van de volgende verkiezingen, terwijl er doden op straat liggen in Ecuador. Hij trekt ook de parallel met andere voormalige linkse leiders in Zuid-Amerika als Lula da Silva, Cristina Fernandez de Kirchner en Evo Morales die zijn beschuldigd en/of veroordeeld voor corruptie.
Zijn voormalige vicepresident Jorge Glas krijgt ook acht jaar cel in deze zaak, maar hij was eerder al veroordeeld tot zes jaar cel in een aparte zaak in het grote Odebrecht-schandaal. Dat is een internationale corruptiezaak rond het Braziliaanse bouwbedrijf Odebrecht waarbij in meerdere Latijns-Amerikaanse landen politici achter de tralies zijn verdwenen.
Van zijn voetstuk gevallen
Tijdens het eerste deel van zijn presidentschap, dat in 2007 begon, wist Correa het overgrote deel van de Ecuadoraanse bevolking achter zich. Hij heeft toen ook veel bereikt wat betreft armoedebestrijding, onderwijs, zorg en infrastructuur. Maar in de laatste jaren van zijn regeerperiode werden zijn charisma en geldingsdrang meer en meer gezien als autoritair en werd hij beschuldigd van machtsmisbruik.
Hij heeft nog altijd een niet te onderschatten groep fanatieke aanhangers, maar voor velen is hij nu definitief van zijn voetstuk gevallen en er is ook een niet onaanzienlijk deel van Ecuador dat hem hartgrondig haat.
Correa tekent beroep aan tegen de uitspraak hebben zijn advocaten al laten weten. Maar een rol als reddende engel bij de presidentsverkiezingen in 2021, als Ecuador nog steeds zal worstelen met de enorme gevolgen van de coronacrisis, wordt hierdoor wel erg onwaarschijnlijk.
De trieste waarheid is hoe dan ook dat de Ecuadoraanse politiek altijd in meerdere of mindere mate corrupt is geweest – tot letterlijk met koffers vol geld vluchtende presidenten aan toe – en dat ook zal blijven, terwijl er bij het aantreden van de linkse en charismatische Correa juist zoveel hoop was dat hij daar eindelijk mee af zou rekenen. En dat het politieke tumult dat op deze uitspraak volgt af kan leiden leidt van de aanpak van de nu al in alle hevigheid toegeslagen coronacrisis.
Arjan Meesterburrie 