“Het koortsachtige overleg van de regering lijkt uit te draaien op een nee voor Snowden.” Dat hoorde ik van een bron rond de regering hier in Quito. Helaas kan ik daar als relatieve nieuweling in Ecuador niet de fameuze woorden ‘een doorgaans betrouwbare bron’ van maken. Maar het zou heel verrassend zijn als het asielverzoek van de nog altijd in Moskou verblijvende klokkenluider wordt afgewezen.
Ecuador zou teveel te verliezen hebben bij een asiel voor Edward Snowden die het afluisterprogramma PRISM onthulde. Zo vreest het bedrijfsleven al voor wraak van de VS. Maar ook ligt de zaak Snowden heel anders dan de zaak Assange, zo redeneert mijn bron.
Verschil tussen Snowden en Assange
Door het werk van Wikileaks-oprichter Julian Assange heeft Ecuador nog veel te winnen en had het ook veel gewonnen toen hij asiel aanvroeg. Zo maakte hij de beleidsnotities van de Amerikaanse ambassade in Quito openbaar.
Daaruit bleek onder meer dat de VS zich nog altijd hele warme banden onderhield met de oude rechtse elite in Ecuador en alles uit de kast haalde voor olie-concessies. En wie weet wat Assange allemaal nog meer voor een nuttige informatie voor Ecuador achter de hand heeft.
Snowden heeft door de afluisterpraktijken te onthullen juist iets openbaar gemaakt wat een bedreiging vormt voor álle machthebbers wereldwijd. Ook de Ecuadoraanse regering is afgeluisterd en kan maar beter niet openbaar worden.
Bovendien hebben alle regeringen, ook de Ecuadoraanse, baat bij zoveel mogelijk informatie over hun eigen burgers en potentiële vijanden. Een klokkenluider die dat zo heeft ondermijnd zou daarom niet op bescherming kunnen rekenen. Zelfs niet van Ecuador dat op zich wel gek is op Amerikaantje pesten.
Moeizame communicatie met officiële woordvoerders
Officiële regeringswoordvoerders houden de kaken stijf op elkaar. En van het warmste contact dat ik hier heb lijken alle drie de telefoonnummers ineens afgesloten en krijg ik mijn mailtjes terug met de mededeling dat de mailbox vol zit. Die moeizame communicatie hoort er helaas bij hier in Latijns-Amerika hoor ik ook van collega’s die al veel langer op dit continent werken.
Voor mij blijven de woorden die minister Patiño van Buitenlandse Zaken gisteren sprak te duiden op een ‘ja’, maar volgens mijn bron was juist het feit dat hij zo uitgebreid alle criteria opsomde waaraan een asielverzoek moet voldoen een duidelijke aanwijzing dat hij op zoek was naar een manier om Snowden te kunnen weigeren en zo niet de relatie met de VS en de enorme daarmee gepaard gaande handelsbelangen op het spel te zetten.
Bloemenexport naar VS in gevaar
Over die handelsbelangen had ik vandaag een uitgebreid interview met directeur Alejandro Martinéz van Expoflores, dat is de koepelvereniging van bloemenexporteurs. Hij is bang dat het handelscontract dat bloemen en andere Ecuadoraanse producten vrijstelt van importheffingen in de VS niet wordt verlengd als Snowden asiel krijgt:
“We maken ons hier natuurlijk grote zorgen over. Het zou een harde klap zijn als het handelscontract niet wordt vernieuwd. Over de populaire rozen moet dan 6,8% aan belasting betaald gaan worden en dat wordt doorberekend aan de Amerikaanse consument. We verwachten dat de verkoop daardoor fors terugloopt, omdat importeurs op zoek gaan naar alternatieven. Mogelijk met wel 15% en dat is absoluut geen fijn scenario.”
Daar moeten jullie het even mee doen wat betreft bloemenman Martinéz, want ik hoop het hele interview te kunnen slijten aan media die nog groter zijn dan mijn blog. Nog wel een leuk weetje: maar liefst 27% van de in de VS verkochte rozen komt uit Ecuador.
Poetin sluit uitlevering aan VS uit
Het laatste nieuws over Snowden is overigens dat de Russische president Poetin heeft uitgesloten dat de klokkenluider wordt uitgeleverd aan de Verenigde Staten. Volgens de Russen heeft Snowden het land nooit betreden en is hij daarom volgens internationaal recht vrij om vanuit de transit-zone in Moskou door te reizen naar welke bestemming dan ook.
Dat hij dat nog niet heeft gedaan is voor mijn bron opnieuw een duidelijke aanwijzing dat Ecuador naar een nee neigt op de asielaanvraag van Snowden. Wikileaks dat eerder nog sprak van een ‘veilige route’ naar Ecuador heeft inmiddels laten weten dat Snowden ‘wellicht ook in andere landen een asielaanvraag heeft gedaan’.
President Maduro van Venezuela zei maandagavond laat dat hij een eventuele asielaanvraag van Snowden serieus gaat bestuderen. Dat is in elk geval een land wat nóg fellere retoriek gebruikt tegen de VS.
Conclusie?
Conclusies durf ik aan al die interessante theorieën en nieuwe ontwikkelingen niet te verbinden. Dat is geen schande, want niemand hier weet wat er gaat gebeuren. Ook de lokale media en de grote jongens en meisjes van CNN, Reuters, Al Jazeera en Telesur niet.
Maar daar waar het zondag nog zo waarschijnlijk leek dat Edward Snowden hier naartoe zou komen is het nu in elk geval echt nog maar de vraag of hij ooit in Quito arriveert. Dat tonen alle complicaties in Moskou, de dreigende taal van de VS en de moeilijke overwegingen die Ecuador in klaarblijkelijk ’s nachts doorgaande overleggen moet maken wel aan.
Arjan Meesterburrie 