Ecuador is al drooggelegd, want er komt een referendum aan. En geen alcohol drinken is in dit geval echt nodig, want er worden zondag maar liefst zeven vragen gesteld die soms ook nog eens verwijzen naar lange bijlagen. Oud-president Rafael Correa voert fanatiek campagne tegen huidig president Lenin Moreno, zijn voormalige vice-president.
“Wie gaat er nou al die zeven vragen lezen?”, riep onze huishoudelijke hulp vertwijfeld uit toen ik haar vroeg wat ze ging stemmen bij het referendum. “Ik heb er twee of drie gezien, maar het is hartstikke ingewikkeld. Je steunt altijd de een of de ander, ik weet het echt niet.”
En zij is niet de enige, ook in mijn hoogopgeleide vriendenkring heeft lang niet iedereen zich verdiept in alle wetswijzigingen die president Moreno wil. Maar stemmen zullen we allemaal, want er is stemplicht in Ecuador.
Stemmen tegen terugkeer Correa
Over de meest in het oog springende vraag heeft wel iedereen een duidelijke mening: “Mogen bestuurders oneindig herkozen worden?”. Die is duidelijk bedoeld om te voorkomen dat Rafael Correa na deze termijn weer terug kan keren als president. Veel Ecuadoranen zien dat nog eens een aantal jaar een autoritaire leider als Correa met het dramatische voorbeeld Venezuela scherp op het netvlies absoluut niet zitten.
Overigens is de vraag een stuk ingewikkelder geformuleerd. Dit is referendumvraag 2 volledig in een zo nauwkeurig mogelijke vertaling om een idee te geven hoe Ecuador moet worstelen om een weloverwogen keuze te maken:
“Bent u om het principe van bestuurswisselingen te garanderen akkoord met het amenderen van de Grondwet van de Republiek, zodat alle gekozen autoriteiten maar één keer herkozen kunnen worden voor dezelfde functie, daarmee de Wet van Montecristi reparerend en de beslissing van het Nationale Parlement van 3 december 2015 over oneindige herverkiezing ongedaan makend, zoals is vastgelegd in Bijlage 2?”
Volgens een recente peiling is 70,6% van de Ecuadoranen het hiermee eens en zal Correa nooit meer mogen terugkeren als president. En dat terwijl hij zelf waarschijnlijk had verwacht dat zijn voormalige vice-president Moreno zijn stoeltje wel warm zou houden tot de volgende presidentsverkiezingen van 2021.
Inmiddels noemt Correa zijn partijgenoot “een wolf in schaapskleren” en is hij teruggekeerd uit België om felle campagne tegen hem te voeren. Zelf zegt hij vanwege vraag 3 over het hervormen van een belangrijke adviesraad van burgers, ”Consejo de Participación Ciudadana y Control Social’. Daarin zitten veel getrouwen van hem in en Moreno wil die vervangen door nieuwe leden.
De komst van Correa leidt tot veel weerstand. In het stadje Quinindé in het noorden van Ecuador werden auto’s van hem en zijn gevolg beklad en bekogeld met vuilnis en moest hij ontzet worden door de politie.
Sterk uiteenlopende onderwerpen
Andere vragen gaan over het aanpakken van corruptie, het niet laten verjaren van seksueel geweld tegen minderjarigen, het verbieden van mijnbouw, het afschaffen van een belastingwet voor onroerendgoed en het verbieden van oliewinning een kwetsbaar stuk jungle in Yasuní.
Stuk voor stuk vragen waar diepgaand over gediscussieerd kan en moet worden en meer aandacht verdienen dan een bijzaak in het haantjesgevecht tussen Lenin Moreno en Rafael Correa.
Zeven vragen over geheel uiteenlopende onderwerpen voorleggen met verwijzingen naar lange bijlagen aan een gemiddeld laag opgeleide bevolking is in elk geval geen geschikt middel voor een gezonde democratie. In Nederland was één simpel geformuleerd vraagje over Oekraïne al aanleiding om het hele referendum maar af te schaffen.
Arjan Meesterburrie 