Grote ophef over mogelijke vorming eigen inheems leger in Ecuador

23 oktober 2019

Arjan Meesterburrie Nieuws , , Plaats een reactie

Terwijl er nu in Chili en Bolivia fel wordt gedemonstreerd en door de autoriteiten hard wordt ingegrepen, is in Ecuador de vraag of de storm van begin deze maand voorbij is of dat we hier in het bedrieglijk rustige oog van de orkaan zitten. De dialoog tussen de regering en de inheemse beweging CONAIE staat op pauze, nadat CONAIE-leider Jaime Vargas afgelopen weekend heeft gezegd dat de ‘indígenas’ hun eigen leger gaan vormen.

Vargas

CONAIE-leider Jaime Vargas (midden) probeert de ophef over zijn uitspraak dat de inheemse beweging een eigen leger gaat vormen te sussen op een persconferentie.

CONAIE-leider Jaime Vargas heeft de gesprekken met president Lenín Moreno over een alternatief voor de gehate brandstofmaatregel voorlopig afgebroken nu de regering een onderzoek naar hem is begonnen vanwege opruiende uitspraken afgelopen weekend.

“Er is nu geen goede atmosfeer voor een dialoog. We kunnen niet om tafel zitten, terwijl we tegelijkertijd worden vervolgd”, stelde Vargas woensdagmiddag 23 oktober op een persconferentie.

Vargas zei zaterdag in het tegen het Amazonewoud aan gelegen stadje Macas tegen zijn aanhang dat de indígenas een eigen leger gaan vormen. “We moeten ons organiseren met onze veteranen. We moeten ons eigen leger hebben, dat ons volk beschermt en de veiligheid van onze gemeenschappen.”

Volgens hem is dat verkeerd geïnterpreteerd en ging het niet om een echt leger, maar om wachters die de grenzen van hun territoria moeten bewaken, zoals is vastgelegd in de Ecuadoraanse grondwet. Maar de openbaar aanklager ziet het toch als subversieve en daarmee strafbare uitspraken en daarom wordt er nu onderzoek gedaan naar Vargas.

De inheemse leider probeerde de zaak woensdag te sussen door op te roepen tot kalmte en expliciet te zeggen dat hij de door het Ecuadoraanse volk gekozen autoriteiten erkent en in het bijzonder president Moreno.

Maar de gepauzeerde dialoog bewijst dat er over en weer toch flink wat wantrouwen heerst. De vraag blijft is dus of de regering en de inheemse beweging het, als ze weer gaan onderhandelen, eens kunnen worden over een bezuinigingspakket. Zeker omdat daarin afzien van een hogere benzine- en dieselprijzen voor in elk geval het arme deel van de bevolking al lang niet meer de enige eis is. Vargas wil ook praten over staatsbedrijven, oliecontracten en de noodzaak van een lening van het IMF.

De inheemse beweging was begin deze maand de grote motor achter de protesten tegen het afschaffen van de al ruim veertig jaar bestaande brandstofsubsidies. Een door het IMF ingefluisterde wens van de regering.

Goed nieuws voor Moreno is wel dat een grote vakbond op verzoek van de VN, de kerk en de burgemeester van Quito een grote manifestatie heeft afgeblazen die gepland stond voor 30 oktober in de hoofdstad. De dialoog die Moreno is aangegaan met de bonden, inheemse beweging en andere sociale groeperingen moet daarmee de kans krijgen.

Voor nu is de situatie in Ecuador in elk geval weer genormaliseerd. Alle wegen zijn al weer ruim een week open. Wel zag ik nog overal beschadigde stukken asfalt door de verbrande autobanden toen ik deze woensdag vanuit Cuenca op en neer reed naar Guayaquil. In Cuenca is de gasvoorraad ook weer bijna op peil, ook al stonden er tot in elk geval gisteren nog flinke rijen bij de distributiepunten van gasflessen.

20191017_094410

Rij bij het gasdistributiepunt bij mij om de hoek op donderdag 17 oktober 2019.

Maar de hamvraag blijft hoe de regering miljarden kan gaan bezuinigen – zoals moet in ruil voor een lening van het IMF – zonder dat het licht ontvlambare volk daar iets van gaat voelen.

Het zwartepieten voor al het geweld in Ecuador is in volle gang

15 oktober 2019

Arjan Meesterburrie Leven in Ecuador, Nieuws , , 4 reacties

Nu het stof van elf dagen fel protesteren aan het neerdalen is, blijken diepe wonden geslagen te zijn in de Ecuadoraanse samenleving. In de nasleep van de demonstraties is er bij het volk veel woede over het keiharde optreden van de politie en arresteert de regering Correa-aanhangers die demonstranten opgehitst zouden hebben. Onduidelijk is nog hoe president Moreno nu wel zijn miljardenbezuinigingen gaat realiseren.

Demonstrators Continue Protest As Ecuador Government Holds Talks To End Chaos After Fleeing

De regering heeft zondagavond met de inheemse demonstratieleiders een akkoord gesloten over het terugdraaien van de gehate brandstofmaatregel. De subsidies komen weer terug, maar niet voor iedereen. De lagere sociale klassen worden gespaard, maar het lijkt er op dat het bedrijfsleven en specifieke sectoren wel een marktconforme prijs voor benzine en diesel gaan betalen.

Veel Ecuadoranen zijn trots op de ‘indígenas’ die naar Quito zijn getrokken en met hun aanhoudende protesten de verhoging van de brandstofprijzen van tafel hebben gekregen. Anderen zijn juist vooral boos over de vernielingen die zijn aangericht bij de protesten en vanwege alle schade die het platleggen van Ecuador heeft toegebracht aan de economie. Maar de inheemse beweging heeft in elk geval volop feest gevierd na de overwinning die zij hebben geboekt op de ‘neoliberale’ president Lenín Moreno en zijn door het IMF opgelegde bezuinigingsbeleid.

Mogelijk juichen ze te vroeg, want er moeten nu nieuwe miljardenbezuinigingen worden gevonden. Het is verre van zeker dat die niet alsnog ook links- of rechtsom inheemse boeren en andere arme delen van de bevolking zullen raken. Ook nu de brandstofsubsidies blijven en als alle sociale programma’s in stand gehouden zouden worden, gaat de publieke dienstverlening achteruit bij de geplande bezuinigingen op overheidsinstellingen. Ook op openbare ziekenhuizen bijvoorbeeld.

Als het bedrijfsleven hard wordt aangepakt, zoals veel demonstranten willen, zullen die bedrijven vervolgens wel minder mensen aan kunnen nemen. En die banen zijn wel hard nodig, want niet heel Ecuador kan een volwaardig inkomen te verdienen met een eigen winkeltje, ander eenmanszaakje of eigen stukje land en de overheid kan ook niet iedereen in dienst nemen. Moreno zal hoogstwaarschijnlijk wel moeten terugkomen op het kwijtschelden van belastingschulden van een aantal grote bedrijven.

Deze dinsdag zijn de onderhandelingen over een nieuw pakket maatregelen tussen de regering en de inheemse protestleiders en andere sociale groeperingen begonnen.

Veel kritiek op politiegeweld

Vanwege veel op sociale media gedeelde filmpjes van politieagenten die overmatig geweld gebruiken en legervoertuigen die op groepen demonstranten inrijden, is er ook veel woede over de ‘repressie’ door de autoriteiten tijdens de crisis.

Volgens de laatste cijfers van ombudsorganisatie ‘Defensoría del Pueblo’ zijn er 8 doden gevallen, 1.340 mensen gewond geraakt en 1.192 mensen gearresteerd.  Eén dode viel bij een wegblokkade in Molleturo waar hij werd aangereden door een auto, twee anderen vielen van een brug in Quito bij een achtervolging door de politie en een inheemse leider kwam om bij clashes tussen de politie en demonstranten. Van de vier anderen is nog niet bekend gemaakt onder welke omstandigheden ze zijn overleden.

Alle geweldsincidenten door politie en leger moeten worden onderzocht en de verantwoordelijken daarvoor moeten worden gestraft, eisen de inheemse protestleiders. In elk geval moeten de verantwoordelijke ministers van Defensie en Binnenlandse Zaken aftreden, stelde Jaime Vargas van koepelorganisatie CONAIE van de Inheemse Bevolkingsgroepen zondag.

Rouw

De door de demonstranten zo gehate minister María Paula Romo van Binnenlandse Zaken ontkende dinsdagmiddag dat de politie excessief geweld heeft gebruikt. Ze wees er daarbij ook op dat er in totaal 435 agenten gewond zijn geraakt bij de protesten en 26 politieposten zijn vernield.

Regering arresteert Correa-aanhangers

De regering houdt niet de inheemse beweging, maar vooral aanhangers van oud-president Rafael Correa verantwoordelijk voor het geweld aan de zijde van de demonstranten bij de protesten. Zij zouden de bevolking hebben opgehitst en zich hebben gemengd tussen de inheemse demonstranten en ook brand hebben gesticht in het gebouw van de ‘Contraloría General del Estado’, zeg maar de Rekenkamer van Ecuador, om bewijzen te vernietigen in het corruptie-onderzoek naar Correa.

De politie heeft maandag vier leden van Correa’s beweging opgepakt onder wie de prefect Paola Pabón van de provincie Pichincha waar de hoofdstad Quito is gelegen. Zij werd maandagochtend vroeg van bed gelicht en de politie nam ook haar telefoons en computer in beslag. Minstens drie andere ‘Correistas’ zagen de bui al hangen en vroegen asiel aan in de ambassade van Mexico in Quito, onder wie oud-parlementsvoorzitter Gabriela Rivadeneira.

“Wat er tijdens de staking gebeurde was een vooropgezet plan om chaos en wanorde te veroorzaken en geweld te gebruiken om de openbare orde te verstoren”, zei minister José Valencia van Buitenlandse Zaken namens het kabinet. “Het was een directe aanval op de democratie in Ecuador en was van tevoren georganiseerd”. Volgens de minister heeft de beweging ‘Revolucion Ciudadana’ van Rafael Correa demonstranten ook betaald om geweld te plegen.

De inheemse beweging zelf houdt ook infiltranten van Correa verantwoordelijk voor het onder de demonstranten. CONAIE-leider Vargas noemde zondagavond een aantal Correa-aanhangers bij naam en noemde ze “terroristen” die chaos wilden creëren voor een terugkeer van de oud-president

Correa wijst de beschuldigen vanuit België waar hij tegenwoordig woont resoluut van de hand. Het zijn volgens hem “acties van idioten” en hij voorspelt dat zijn voormalige vice-president, en inmiddels grote vijand, Lenín Moreno het einde van zijn regeertermijn in 2021 niet gaat halen.

Alle kinderen weer naar school

Intussen is de situatie in heel het land en ook in mijn eigen Cuenca weer snel aan het normaliseren. Alle scholen zijn deze dinsdag weer open na ruim anderhalve week gesloten te zijn geweest, dus ook die van mijn twee zoontjes van 3 en 4 die dolblij waren hun juf en vriendjes weer te zien.

IMG-20191014-WA0012

De belangrijkste toegangswegen rondom de stad zijn weer open, ook die tussen Guayaquil en Cuenca, waardoor de bevoorrading weer gewoon over de weg kan plaatsvinden. Het duurt nog eventjes voordat de gasvoorraad weer helemaal op orde is, maar mijn vrouw heeft haar restaurant gelukkig weer kunnen openen. Haar restaurant heeft zoals vrijwel heel het bedrijfsleven uiteraard wel fors verlies geleden door de noodgedwongen sluiting.

Vooral ook de toeristensector zal het erg zwaar gaan krijgen de komende tijd. De verhalen van door alle wegblokkades gestrande toeristen en beelden van de gewelddadige protesten die ook ruimschoots de internationale media hebben gehaald, zijn niet bepaald een mooi visitekaartje. En het zal heel wat tijd en energie kosten buitenlanders er van te overtuigen naar Ecuador te komen, ook als de veiligheidssituatie straks weer hetzelfde is als altijd.

Update dinsdagavond 15/10: Dit artikel is geactualiseerd met een reactie van de minister van Binnenlandse Zaken op de beschuldigingen van excessief geweld door de politie en meer details over de doden die zijn gevallen.

President Moreno zwicht voor druk inheemse demonstranten

14 oktober 2019

Arjan Meesterburrie Nieuws , , 1 reactie

In een spannende live op televisie uitgezonden dialoog tussen inheemse Ecuadoraanse bevolkingsgroepen en de regering heeft president Moreno uiteindelijk bakzeil gehaald. Hij trekt de gehate brandstofmaatregel in en in ruil daarvoor beloven de protestleiders de demonstraties te beëindigen. Maar de vraag is welke bezuinigingen Ecuador nu dan wel te wachten staan.

FB_IMG_15710111602377228

De inheemse leider Jaime Vargas stelt zijn eisen in de langverwachte dialoog met president Moreno.

Na een rare gespannen dag in Quito met tanks en andere legervoertuigen op straat, begon bij het vallen van de avond eindelijk de live op televisie uitgezonden dialoog tussen de regering en de protesterende inheemse bevolkingsgroepen, die een aantal uur later succesvol bleek te zijn geweest.

Gespreksleider Arnaud Peral van de VN in Ecuador wees er na al het geweld van de laatste dagen op dat het al een overwinning was dat de partijen überhaupt samen om tafel zaten.

Lees ook mijn stuk voor NRC over het akkoord: Regering Ecuador trekt gehate brandstofmaatregel in

Volgens de nationale ombudsman zijn er tot nu toe zeven doden gevallen bij de protesten en meer dan 1.300 mensen gewond geraakt. Zowel de sprekers van regeringszijde als de demonstrerende inheemse bewegingen spraken aan het begin van hun dialoog de wens voor vrede uit.

Uiteindelijk werd er na een schorsing van bijna twee en een half uur een akkoord gesloten over het beëindigen van de protesten in ruil voor het intrekken van de omstreden brandstofmaatregel, maar daar gingen wel heel wat smeekbedes aan vooraf van alle inheemse leiders oog in oog met president Moreno aan een U-vormige tafel.

CONAIE-leider Vargas zei namens heel Ecuador te spreken

Leider Jaime Vargas van de koepelorganisatie CONAIE van Inheemse Bevolkingsgroepen wil een einde aan de achterstelling van de indígenas, de inheemse bewoners van Ecuador, maar voordat hij waar dan over wilde praten moest eerst de gehate brandstofmaatregel worden ingetrokken. “Haal decreet 883 van tafel en dan gaan we daarna nieuwe manieren zoeken om het land vooruit te helpen. Dit is geen eis van alleen de inheemse bevolking maar van heel Ecuador”, zei hij.

Niet alleen de benzine en diesel worden duurder, maar alle prijzen stijgen, benadrukte Vargas. De inheemse leider krijgt dan ook veel bijval van burgers die zich eveneens zorgen maken over het feit dat alles duurder wordt.

Verder eiste Vargas dat de ministers van Defensie en Binnenlandse Zaken worden ontslagen, omdat zij verantwoordelijk zijn voor het harde optreden van politie en leger tegen de demonstranten.

Regering hield lang vast aan afschaffen subsidies

Maar de zeer gespannen ogende president Lenín Moreno wilde in eerste instantie niet meer toezeggen dan dat hij het hele bezuinigingspakket wil heroverwegen. Volgens Moreno is het ook zijn doel de leefsituatie van arme Ecuadoranen te verbeteren en wil hij samenwerken aan een beter pakket maatregelen.

Zijn minister Richard Martínez van Economie legde later uit waarom de regering een generieke subsidie op brandstof geen goed idee vindt: “Als we de subsidie opnieuw invoeren zijn brandstofsmokkelaars en rijken de eersten die daarvan profiteren”.

Brandstofsmokkelaars omdat ze fors verdienen door de goedkopere Ecuadoraanse benzine en diesel veel duurder te verkopen in de buurlanden Colombia en Peru en de rijken omdat zij hun dure ‘40.000 dollar kostende 4×4’ vol kunnen gooien met goedkope diesel, zei Martínez. “Is het rechtvaardig dat alle Ecuadoranen daar aan meebetalen?”

De regering ging met de aanvankelijke weigering de maatregel van tafel te halen voorbij aan de smeekbedes van alle inheemse sprekers, zoals leider Leonidas Iza van de indígenas van de niet ver van de hoofdstad Quito afgelegen provincie Cotopaxi: “Toen ik ging slapen kostte het 20 dollar om mijn tractor vol te gooien en toen ik wakker werd, kostte het 45 dollar. Dat geld heb ik nodig om mijn drie kinderen naar school te sturen”.

Een woordvoerder van inheemse boeren wees er nog maar eens op dat zij al het voedsel produceren voor de grote steden en dat zij toch echt het meest te lijden hebben van de hogere brandstofprijzen. Politici zien ze alleen maar vlak voor de verkiezingen als ze stemmen nodig hebben en daarna nooit meer.

Uiteindelijk zwichtte de regering onder alle druk en zegde toe het omstreden decreet in te trekken. De inheemse bewoners die vanuit hun dorpen in de Andes en vanuit het Amazonegebied naar Quito zijn getrokken vierden daarop gelijk hun overwinning op straat.

Feest

Er wordt nu een comité ingesteld met vertegenwoordigers van de regering, inheemse bevolkingsgroepen en andere sociale groeperingen dat gaat bekijken hoe de noodzakelijke bezuinigingen dan wel kunnen worden gerealiseerd zonder dat het arme en vaak inheemse deel van de bevolking daar onder lijdt. Gevreesd wordt voor een verhoging van de BTW, maar dat lijkt ook geen echte optie aangezien armen daar ook hard door geraakt zullen worden.

Over het door de protestleiders geëiste vertrek van twee ministers zei Moreno dat hij daar de komende dagen het gesprek over aan wil gaan. Scholen blijven deze maandag nog dicht in afwachting van het daadwerkelijk terugkeren van de rust in het land.

Moreno nog steeds onder druk

En hoe dan ook is de onvrede over deze regering nog niet voorbij. Er zitten naast de nu teruggedraaide brandstofmaatregel nog genoeg andere impopulaire maatregelen in het door de IMF ingefluisterde bezuinigingspakket. Ook maatregelen die inheemse bewoners niet raken, maar overheidsmedewerkers en de eveneens volop protesterende arbeiders en studenten wel.

Moreno zal dus heel wat uit de kast moeten halen om iedereen tevreden te stellen en dat terwijl hij juist steeds heeft benadrukt dat er echt miljardenbezuinigingen nodig zijn. Als hij het bij bedrijven en het rijkere deel van de bevolking wil gaan halen, zullen die op hun manier in opstand komen.

De president kreeg zondagavond nog voor het bereiken van het akkoord met de inheemse protestleiders steun toegezegd van het Zuid-Amerikaanse handelsblok Mercosur, waar Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay in zitten. Mercosur veroordeelde de onrust in het land en zag de demonstraties als een poging om de regering van Moreno te destabiliseren.

Heel Ecuador is opgelucht dat de situatie voor nu lijkt te normaliseren, maar is ook sceptisch over het vermogen van Moreno om nu wel met een voor iedereen bevredigend pakket aan maatregelen te komen, dat ook de goedkeuring kan krijgen van de gehate IMF.

Permanente avondklok Ecuador na uiterst gewelddadige dag in Quito

12 oktober 2019

Arjan Meesterburrie Nieuws , , , 5 reacties

De noodsituatie in Ecuador is deze zaterdag verder geëscaleerd. Bij uiterst gewelddadige protesten in de hoofdstad Quito is brand gesticht in gebouwen van de overheid en een nationale tv-zender en werd vervolgens de brandweer die wilde gaan blussen aangevallen. Politie en leger grijpen met harde hand in en sinds 15.00 uur lokale tijd geldt er een permanente avondklok rondom overheidsgebouwen en andere strategische plekken in heel Ecuador.

Protesten Quito

De protesten tegen het bezuinigingspakket van president Lenín Moreno, met daarin de gehate verhoging van de brandstofprijzen, hebben deze zaterdag een absoluut dieptepunt bereikt. Al vanaf de ochtend was het zeer onrustig in Quito, maar op enig moment leek de geweldsspiraal toch te kunnen worden doorbroken omdat de koepelorganisatie CONAIE van inheemse bewoners van Ecuador het aanbod van de regering om te onderhandelen had aangenomen.

Maar het onderlinge geweld tussen politie en leger en radicale demonstranten kwam daarmee niet ten einde. Veel media bestempelden het centrum van Quito enigszins overtrokken, maar ook zeker niet geheel onterecht, als oorlogsgebied. Officiële cijfers over doden en gewonden zijn er niet, maar op een veel gedeeld filmpje op sociale media is te zien hoe een demonstrant leek te worden doodgeschoten(Waarschuwing: heftige beelden in de link). Hij bleek uiteindelijk hoogstwaarschijnlijk te zijn geraakt door een rubberen kogel en kon gewond worden weggedragen. Gezien de vele clashes tussen de ordetroepen en demonstranten zijn er ongetwijfeld vele tientallen gewonden gevallen. Tot deze zaterdag hadden de autoriteiten al vier doden bevestigd, terwijl er volgens verschillende andere serieus te nemen bronnen vijf of zeven doden waren gevallen.

Vanaf 15.00 werd er vanwege alle chaos in Quito voorlopig een avondklok van 24 uur per dag ingesteld rondom overheidsgebouwen en op andere strategische plekken in heel Ecuador, zoals pleinen, bruggen, vliegvelden en olie-installaties.

De avondklok gold de laatste dagen al van 20 uur ’s avonds tot 5 uur ’s ochtends, maar is nu permanent geworden gedurende deze crisis.

Media onder vuur

De meeste gevestigde media in Ecuador zijn voor veel demonstranten geen neutrale verslaggever, maar deel van het probleem met hun al dan niet expliciet uitgesproken steun voor de maatregelen van Moreno en het grotendeels negeren van het politiegeweld.  Er zijn dan ook meerdere journalisten aangevallen te midden van alle chaos. Ook is brand gesticht bij de nationale tv-zender Teleamazonas, hoogstwaarschijnlijk met molotov-cocktails.

image(4)

Ook de zakenkrant El Comercio liet zaterdag aan het eind van de middag via Twitter weten te zijn aangevallen door onbekende binnendringers. Op het moment van publiceren van deze blogpost was het nog onduidelijk wat daar precies aan de hand is geweest, maar er zijn sindsdien urenlang geen berichten meer gepubliceerd op de site van de krant en via het Twitteraccount. Zaterdagavond iets na achten lokale tijd liet El Comercio weten weer aan het werk te kunnen.

Brandweerauto’s en brandweerlieden die op weg waren de brand bij Teleamazonas te blussen, werden aangevallen door demonstranten net als eerder deze week al ambulances van het neutrale Rode Kruis.

De linkse, ooit door Hugo Chávez opgerichte, Latijns-Amerikaanse tv-zender Telesur claimt van de kabel te zijn gehaald in Ecuador. Telesur staat juist wel aan de kant van de demonstranten. Maar bij ons in Cuenca was de zender zaterdagavond gewoon te zien.

De rol van oud-president Correa

Een veelbesproken incident was de door demonstranten aangestoken brand in het gebouw van de ‘Contraloría General del Estado’, zeg maar de Rekenkamer van Ecuador. Daarmee werd voeding gegeven aan de theorie dat oud-president Rafael Correa achter de protesten zou zitten, omdat daar allemaal bewijzen van corruptie door hem zouden liggen. Er loopt ook een onderzoek naar hem voor het opdracht geven tot ontvoering van een politieke tegenstander in 2012.

Correa maakt zich vanuit België woedend over de bezuinigingen van Moreno en het geweld dat politie en leger tegen de demonstranten gebruiken. De theorie dat zijn aanhang achter de brand in de ‘Contraloría’ zou zitten, vindt hij absurd.

Maar Correa laat er geen misverstand over bestaan dat Moreno wat hem betreft op moet stappen. Hij heeft tijdens zijn regeerperiode veel gedaan voor het arme deel van de bevolking dat nu zo in opstand komt en pleit voor vervroegde verkiezingen. Daarbij wil hijzelf best wel weer kandidaat zijn, ondanks dat de grondwet hem dat verbiedt na twee termijnen.

Lenín Moreno verweet Correa eerder deze week Ecuador te destabiliseren samen met de Venezolaanse president Nicolás Maduro, zonder met bewijzen te komen voor hun vermeende coup.

VN wil bemiddelen

Te midden van alle chaos accepteerde koepelorganisatie CONAIE van de inheemse bewoners van Ecuador het aanbod van president Lenin Moreno om te onderhandelen over de patstellingen. De ‘indígenas’ zijn woedend over de afschaffing van de subsidie op benzine en diesel en over hun achtergestelde positie in het algemeen. Samen met de transportsector en studenten zijn zij de grote aanjagers van de protesten van de afgelopen anderhalve week.

De Verenigde Naties hebben aangeboden een bemiddelende rol te spelen tussen de regering enerzijds en CONAIE en andere sociale groeperingen anderzijds om een eind te maken aan de geweldsspiraal.

Hoe dat is nog onduidelijk als Lenín Moreno blijft vasthouden aan zijn gehate brandstofmaatregel en zijn positie. Volgens sommige lokale media is hij het hele op aanwijzing van het IMF ingevoerde bezuinigingspakket aan het heroverwegen, maar het ‘Fuera Lenin Fuera'(wegwezen Lenin) is dé strijdkreet van de demonstranten en de vraag is dus of hij überhaupt kan aanblijven.

De economie heeft inmiddels in elk geval al honderden miljoenen dollars schade geleden door de crisis van de afgelopen anderhalve week. Als de situatie nog lang aanhoudt wordt de schade misschien zelfs nog wel groter dan de beoogde bezuinigingen.

Relatieve rust in Cuenca

In mijn eigen Cuenca is het zeker nog geen ‘business as usual’, maar heerst er lang niet zo’n chaos als in Quito. Wel werd er opnieuw geprotesteerd in de historische binnenstad.

Er zijn vrijdagmiddag en zaterdagochtend heel vroeg twee konvooien met vrachtwagens doorgelaten bij wegblokkades op de toegangswegen tot de stad. Daardoor zijn er onder andere weer de nodige gasflessen aangekomen in Cuenca, die op een aantal vaste punten werden gedistribueerd door de lokale autoriteiten. Eén per familie en nog niks voor het restaurant van mijn vrouw dat sinds woensdag al noodgedwongen gesloten is.

Gas 2

Verkeer binnen de stad is sinds de nationale staking van woensdag geen probleem meer, maar op de door militaire begeleide konvooien na is er nog steeds geen enkel verkeer over de grote doorgaande wegen mogelijk tussen het hoog in de Andes gelegen Cuenca en andere grote steden.

Onduidelijk is nog of de scholen maandag weer open gaan. Alle onderwijsinstellingen in heel Ecuador zijn al sinds vorige week donderdag dicht, maar gezien de aanscherping van de noodtoestand is het niet erg waarschijnlijk dat daar nu een einde aan komt.

Wel was het vrijdagavond opvallend druk op de weg in Cuenca. Eigenlijk zijn alle Ecuadoranen de situatie spuugzat en dus was het hoog tijd met familie en vrienden maar even leuke dingen te gaan doen in afwachting van wat nog komen gaat.

Correctie 14/10: In de oorspronkelijke versie van dit artikel stond dat op een filmpje op sociale media te zien was hoe een demonstrant werd doodgeschoten, maar hij bleek later gewond te zijn afgevoerd na hoogstwaarschijnlijk te zijn geraakt door een rubberen kogel. Dat is hierboven aangepast.

Vrijwilligers ruimen puinhoop binnenstad Cuenca op

10 oktober 2019

Arjan Meesterburrie Leven in Ecuador , , 1 reactie

De rust is deze donderdagochtend weer even teruggekeerd in Cuenca. Na de felle protesten van gisteren tegen de gehate brandstofmaatregel van president Moreno en de politieke klasse in het algemeen, zijn vrijwilligers samen met overheidsdiensten puin aan het ruimen en aan het schoonmaken in de historische binnenstad.

 

20191010_085207

Foto: Arjan Meesterburrie

De wegblokkades van demonstranten binnen de stad zelf zijn vrijwel allemaal opgeheven en op een klein stukje binnenstad na kunnen auto’s zich weer vrij bewegen. Ook taxi’s rijden weer, maar bussen nog nauwelijks.

Wel zijn er nog altijd barricades op de toegangswegen naar de stad en blijven alle scholen vandaag en morgen uit voorzorg nog gesloten. Het tekort aan gasflessen is momenteel voor veel mensen de grootste zorg. Eten is er dankzij de luchtbrug met Quito weer genoeg, ondanks dat Cuenca over de weg al een week niet meer bereikbaar is.

De demonstraties van indianen, studenten, taxi- en buschauffeurs en arbeiders van gisteren verliepen volgens politieagenten die ik vanmorgen sprak in het historische centrum grotendeels vreedzaam.

Maar uiteindelijk ontaardden de protesten toch weer in geweld door een kleine groepen radicalen. Zij sloopten stenen uit de straten en stoepen om de politie mee te bekogelen en ook gingen enkele stoplichten tegen de vlakte. Er werd traangas ingezet en toen de avondklok rondom overheidsgebouwen en strategische gebouwen in ging werd het langzaam rustig op straat.

FB_IMG_15707093880892759

Foto: Anita Patricia J/Facebook

 

FB_IMG_15707093841224823

Foto: Anita Patricia J/Facebook

Deze donderdagochtend zijn vrijwilligers samen met overheidsdiensten letterlijk puin aan het ruimen en de straten aan het schoon boenen. Er heerst een gelaten sfeer op straat met veel politieagenten op de been in afwachting wat de komende dagen allemaal nog komen gaat.

Overheidsgebouwen zoals die van het provinciale bestuur worden streng bewaakt, maar in de ochtend waren er nog geen demonstranten op de been en stond de politie rustig met elkaar en de voorbijgangers te keuvelen.

20191010_085312(1)

Foto: Arjan Meesterburrie

Er is nog altijd geen oplossing in zicht voor de patstelling in Ecuador. De regering houdt vast aan het gehate bezuinigingspakket en nog geen enkele demonstrant die ik zelf gesproken heb of op het nieuws voorbij heb zien komen is van plan op te geven totdat de maatregelen weer in worden getrokken.

Inmiddels zijn er al berekeningen gemaakt dat alle protesten al meer schade aan de economie hebben gedaan dan het afschaffen van de subsidie op benzine en diesel oplevert. En die teller blijft nog wel even open gezien het feit dat de sociale onrust nog lang niet voorbij is.

Het dodental van de protesten is inmiddels opgelopen tot vijf. Onder de doden is ook een leider van de indianenbeweging CONAIE.

https://platform.twitter.com/widgets.js

Ondertussen kreeg ik leuk nieuws van de groep van zo’n 35 toeristen die al een week vastzit in het indianenstadje Guamote. Zij werden gisteren uitgenodigd voor een dansavond van de lokale bevolking. Een mooie ervaring in deze situatie, want weg kunnen ze er nog altijd niet.

IMG-20191010-WA0000

Foto: Gerard Smink

 

Vanwaar ineens die enorme volkswoede in Ecuador?

9 oktober 2019

Arjan Meesterburrie Analyse, Leven in Ecuador, Nieuws , , , 5 reacties

Het was woensdag 9 oktober nationale stakingsdag in Ecuador. In Quito en Guayaquil waren er tienduizenden mensen op de been om te protesteren tegen het pakket bezuinigingsmaatregelen van president Lenín Moreno. Het openbare leven lag grotendeels plat vanwege alle onrust en vooral ook door de vele wegblokkades in de steden zelf.

Protesten Ecuador

Directe aanleiding voor de volkswoede is de afschaffing van de subsidie op benzine en diesel. De brandstoffen zijn daardoor in één klap 25 procent tot ruim twee keer zo duur geworden. Maar dat is eigenlijk alleen maar de druppel die de emmer deed overlopen.

Ecuador verkeert vanwege de gedaalde olieprijzen en de enorme staatsschuld die onder de vorige president Correa al een tijdlang in forse economische problemen. Daardoor moest president Moreno bij het IMF aankloppen voor een noodlening van bijna 4 miljard euro.

Maar in ruil daarvoor moet hij wel bezuinigingen doorvoeren. Die bestaan behalve de gehate brandstofmaatregel ook onder meer uit inkrimping van het ambtenarenapparaat, bezuinigingen op publieke ziekenhuizen, universiteiten en pensioenen en het invoeren van tijdelijke in plaats van vaste contracten. Bezuinigen is volgens de regering onvermijdelijk omdat de staatskas leeg is, maar mensen uit de lagere sociale klassen die toch al moeite hebben het hoofd boven water te houden, hebben daar geen enkel begrip voor. Ook al gaat de basisuitkering voor de allerarmsten ter compensatie wel met 15 dollar per maand omhoog.

Moreno naar Guayaquil

President Moreno kondigt te midden van militaire kopstukken aan zijn regeringszetel te hebben verplaatst van Quito naar Guayaquil.

Taxichauffeurs zien de benzine duurder worden, maar gebonden zijn aan een vaste kilometerprijs. Indianen voelen zich toch al achtergesteld en kunnen het zich niet veroorloven 15 dollar meer te betalen om hun pick-up vol te gooien. Studenten willen niet meer betalen voor hun busritjes op en neer naar de universiteit en vrezen dat de kwaliteit van hun onderwijs achteruit gaat. De transportsector, indianen en studenten zijn dan ook de grote aanjager van de huidige protesten tegen Moreno.

Ze demonstreerden wel apart van elkaar. De mars van de indianen in Quito verliep vreedzaam, maar de door de vakbonden georganiseerde demonstraties en wilde acties van arbeiders en studenten liepen woensdag wel uit de hand.

Dat de geest nu ineens helemaal uit de fles is, komt vooral ook door de algehele onvrede over de politieke klasse. Ze zijn corrupt en zitten alleen maar in hun zakken te vullen ten koste van de gewone man, is de bij velen heersende opvatting. In het zich over heel Zuid-Amerika uitstrekkende Odebrecht-schandaal zijn inderdaad ook meerdere Ecuadoraanse ministers uit het vorige en huidige kabinet veroordeeld voor corruptie en zelfs ook Jorge Glas, de voormalige vicepresident van Moreno.

Tijdens het bewind van oud-president Rafael Correa van 2006 tot 2017 zijn de armen er vanwege grootschalige uitgaven aan sociale voorzieningen flink op vooruit gegaan. Ondanks dat de Ecuadoraanse economie toen ook harder groeide dan nu en de decennia daarvoor, is de staatsschuld daardoor wel flink opgelopen. Nu zit Correa vanuit België – waar hij woont met zijn Waalse vrouw en kinderen – de demonstranten flink op te stoken. Moreno was ooit zijn vicepresident, maar die heeft volgens Correa het linkse beleid verraden dat ze voerden met hun partij Alianza País. Hij spreekt nu dan ook van de slechtste regering ooit en pleit voor vervroegde verkiezingen waar hij zelf wel weer kandidaat wil zijn, ook al verbiedt de grondwet dat nadat hij er al twee termijnen op heeft zitten.

En Moreno is inderdaad opgeschoven naar het politieke midden. Al tijdens zijn verkiezingscampagne gaf hij aan een einde te willen maken onder de enorme polarisatie die er onder Correa was ontstaan. Daar waar Correa zijn rechtse tegenstanders steevast uitmaakte voor fascisten ging Moreno juist de samenwerking met hen aan. Maar nu Moreno diep in de problemen zit laten ze hem een voor een als een baksteen vallen.

Hij is met zijn regering al uitgeweken van zijn presidentiële paleis in Quito naar de grote havenstad Guayaquil om de woedende indianen die hem willen verjagen te ontlopen. Voor het aantreden van Rafael Correa hebben indianengroeperingen begin deze eeuw drie presidenten verjaagd, dus zijn angst is niet geheel onterecht. Gisteren namen indianen al kortstondig het Ecuadoraanse parlement in bezit.

Een oplossing voor de enorme sociale en politieke onrust is niet in zicht. De demonstranten zijn van plan vol te houden tot de omstreden maatregelen van tafel gaan en misschien is nu dat zelfs niet genoeg meer. Moreno heeft sinds de aankondiging van het bezuinigingspakket al meerdere malen laten weten absoluut niet van plan te zijn daar op terug te komen.

Hij zegt wel te willen onderhandelen met de indianen om te bekijken hoe de beschikbare middelen het beste ingezet kunnen worden, maar die zijn vooralsnog compromisloos en willen niet aan tafel.

Bij de protesten zijn heel wat vernielingen aangericht in de binnensteden van Quito, Guayaquil en Cuenca. Er is met stenen gegooid naar de politie en maandag werd er zelfs een tank van het leger in brand gestoken net buiten Quito.

Politie en leger hebben al meerdere keren traangas ingezet en slaan er bij tijd en wijle ook flink op los is te zien op filmpjes op sociale media. Bij de protesten zijn tot nu toe tientallen gewonden en zeker twee doden gevallen. Zo werd zondag een jongeman overreden bij een wegblokkade bij Molleturo op de weg van Guayaquil naar Cuenca. Volgens onbevestigde berichten zijn er nog zeker drie doden meer te betreuren.

Buiten de steden zijn zeker drie olievelden en verschillende drinkwaterinstallaties in bezit genomen door protesterende boeren en indianen.

Er heerste woensdag in elk geval de binnensteden van Quito en Cuenca een hele anarchistische sfeer. Overal werden brandjes gesticht op straat en ook met molotov-cocktails en rookbommen gegooid naar de politie. Ook zijn stenen uit stoepen getrokken om de politie mee te bekogelen. Zoals ook hier te zien is het historische centrum van Quito:

https://platform.twitter.com/widgets.js

Persoonlijke impact

Wijzelf beginnen nu ook wel last te krijgen van de grote sociale onrust. Allereerst zijn alle scholen in Ecuador dicht en dus zitten ook onze jongetjes van 3 en 4 al sinds donderdag thuis. Omdat papa en mama wel druk aan het werk zijn en niet steeds met ze naar de speeltuin kunnen of kunnen knutselen, zijn ze regelmatig flink uit hun humeur. Het wordt tijd dat ze weer gewoon leuke kinderdingen gaan doen met hun klasgenootjes en juffen.

Vanwege alle wegblokkades om Cuenca heen is bevoorrading over de weg niet mogelijk. Daardoor trof ik gisteren lege schappen op de groente/fruit- en vleesafdeling van onze supermarkt. We hebben op zich genoeg voorraad in huis en er is een luchtbrug opgezet tussen Quito en Cuenca met militaire vliegtuigen, waardoor de schappen regelmatig weer helemaal aangevuld kunnen worden, maar het gaf me wel een naar gevoel.

IMG-20191008-WA0004

Het lege vleesschap dinsdagmiddag in de supermarkt ‘Supermaxi’ waar ik altijd boodschappen doe.

Verder is het gas in Cuenca op. Vrachtwagens met de gasflessen waar ook wij op koken en douchen staan vast voor de wegblokkades op de toegangswegen naar onze op 2500 hoogte in de Andes gelegen stad toe. Mijn vrouw ziet zich daardoor ook genoodzaakt haar restaurant te sluiten, want zij heeft daar geen gas meer om op te koken. Veel andere restaurants bij ons in de buurt zijn overigens nog wel open. De vraag is hoe lang nog want het nog beschikbare gas wordt voorlopig alleen ingezet voor ziekenhuizen en andere vitale diensten.

20191008_153957

Briefje op het restaurant van mijn vrouw met uitleg over de sluiting.

Deze woensdag op nationale stakingsdag zijn er ook overal in de stad zelf wegblokkades. De eerste al op 200 meter van ons huis, dus we kunnen ons net al op vele andere plekken in het land alleen lopend of fietsend verplaatsen. Niet erg voor een dagje, maar het is te hopen dat de nationale staking niet verlengd wordt en we voor langere tijd niet verder dan in een klein cirkeltje om ons huis kunnen komen.

20191009_131057

Brandende autobanden bij de wegblokkade bij ons om de hoek.

Maar gezellig is het op zich wel zo doordeweeks een dagje met z’n vieren thuis. Dus net als iedereen wachten we gewoon af hoe de situatie zich ontwikkelt.

Dat geldt ook voor een groep Nederlandse toeristen die al sinds donderdag vastzit in het indianenstadje Guamote. Zij kunnen ook geen kant op, maar worden naar eigen zeggen wel vriendelijk bejegend door de lokale bevolking en hebben eten en drinken genoeg. Al moeten ook zij vanwege dreigende gastekorten koud douchen.

De overgrote meerderheid van de Cuencano’s en alle andere Ecuadoranen wil niks liever dan dat de rust snel weerkeert. Gewoon zonder gedoe van blokkades naar het werk en de kinderen naar school, niet hoeven te vrezen voor vernielingen in het centrum en ook niet voor tekorten aan gas en verse producten. Maar het lijkt er helaas niet op dat er snel een oplossing komt voor deze grimmige situatie.

Maar deze foto waarop de ene Ecuadoraan aan het werk is en de andere Ecuadoraan haar recht om te demonstreren uitoefent geeft dan wel weer hoop.

FB_IMG_1570656797831

 

President Moreno verplaatst regeringszetel van Quito naar Guayaquil

8 oktober 2019

Arjan Meesterburrie Geen categorie Plaats een reactie

Felle protesten tegen de afschaffing van de subsidie op brandstof zorgen hier in Ecuador al dagen lang voor grote onrust. De sfeer is zo grimmig dat president Moreno zijn regeringszetel heeft verplaatst. Er zijn nog altijd wegblokkades, alle scholen zijn dicht en er zijn al zo’n vijfhonderd arrestaties verricht. Ook zitten tientallen Nederlandse toeristen al vijf dagen vast in een indianenstadje in het midden van het land.

Omdat vrijwel al het gas op is in Cuenca en er vanwege alle wegblokkades ook geen nieuwe gasflessen deze kant op kunnen, ziet mijn vrouw zich genoodzaakt haar restaurant te sluiten. Net als vrijwel alle Ecuadoranen vrezen we dat de noodsituatie nog wel eens heel lang kan gaan duren, want er is absoluut nog geen oplossing in zicht.

Lees hier mijn artikel van dinsdag 8 oktober voor NRC over de grimmige situatie

En beluister hier ook mijn bijdrage op BNR Nieuwsradio over de laatste ontwikkelingen

Onrust Ecuador houdt aan – Boze indianen marcheren naar Quito

6 oktober 2019

Arjan Meesterburrie Leven in Ecuador, Nieuws , , , Plaats een reactie

De woede over het afschaffen van de subsidie op benzine en diesel is nog lang niet voorbij in Ecuador. De transportsector heeft weliswaar de knopen geteld en vrijdagavond de officiële staking beëindigd, maar boze boeren en indianen blokkeren nog altijd belangrijke doorgaande wegen. Ook zijn duizenden indianen op weg naar Quito om te protesteren tegen president Lenín Moreno en zijn ‘neoliberale’ beleid.

FB_IMG_15703831342414632(1)

De dieselprijs is afgelopen week van de ene op de andere dag ruim in prijs verdubbeld en daar is vooral het armere deel van de bevolking woedend over. Boeren die met hun pick-upje op en neer naar de markt in de grote stad gaan moeten fors meer gaan betalen om hun tank vol te gooien, lokale busritjes worden in sommige steden 5 tot 10 dollarcent duurder en met de hogere brandstofkosten stijgen ook de voedselprijzen.

Voor Ecuadoranen die toch al moeite hebben het hoofd boven water te houden is dat echt een lont in het kruitvat. Er is sowieso al veel algehele onvrede over de politiek in het algemeen en de maar niet uit te roeien corruptie.

Het betekent in elk geval dat de verbindingswegen tussen de grote steden Quito, Guayaquil en Cuenca en andere belangrijke doorgangsroutes al sinds donderdag zijn geblokkeerd. En de demonstranten zijn vastbesloten dat vol te houden totdat de regering de maatregel weer intrekt.

LEES OOK: Totale chaos in Ecuador na afschaffing subsidie op benzine

Op de weg tussen Cuenca en Guayaquil is een jonge demonstrant bij een wegblokkade om het leven gekomen nadat hij aangereden werd door een auto. Het wrange is dat de ambulance de plek van het ongeluk door de blokkades niet kon bereiken en de artsen een flink stuk lopend moesten afleggen. Het lijk heeft volgens de krant El Comercio uiteindelijk minstens vier uur op de weg gelegen.

Indianen willen pas in Quito praten

Nu de officiële staking van taxi-, bus- en vrachtwagenchauffeurs is beëindigd, zijn indianen de grote aanjagers van de protesten. Zij zijn vanuit het midden van het land lopend op weg naar de hoofdstad Quito om daar hun eisen kracht bij te zetten. En om Lenín Moreno, net als bij enkele van zijn voorgangers is gebeurd, uit zijn presidentiële paleis te verjagen als hij toch vasthoudt aan zijn ‘neoliberale’ plannen.

“We gaan nu niet de dialoog aan met de regering”, zegt indianenleider Jaime Vargas tegen persbureau EFE over een aanbod dat de regering volgens hem gedaan heeft om in gesprek te gaan. “Er komt geen dialoog totdat we in Quito zijn”.

In navolging van de noodtoestand die Moreno heeft uitgeroepen hebben de indianen ook hun eigen noodtoestand afgekondigd: elke militair of politieagent die hun territorium betreedt zal worden opgepakt en volgens indiaans recht worden veroordeeld.

 

Speculeren met voedselprijzen

Veel mensen zijn bang dat de voedselprijzen onevenredig hard omhoog gaan. Omdat diesel twee keer zo duur is geworden, proberen verkopers nu ook hun producten twee keer zo duur te maken.

De autoriteiten willen dergelijke speculatie voorkomen en daarom heeft het ministerie van Landbouw een lijst met richtprijzen gepubliceerd waaruit moet blijken dat het allemaal wel meevalt. Daar wordt ook steekproefsgewijs op gecontroleerd, want het opvoeren van de prijzen is strafbaar. Er zijn ook al zeker twintig winkeliers aangehouden die woekerprijzen hanteren.

20191006_125834

Om de stijgende prijzen te compenseren krijgen de allerarmsten er 15 dollar per maand bij op hun bescheiden basisuitkering.

Zelf werd ik donderdag en vrijdag op de fiets gewoon door de wegblokkades heen gelaten. Inmiddels zijn alle blokkades binnen Cuenca zelf opgeheven. Maar de boeren buiten de stad die ik sprak lieten ondubbelzinnig weten hun blokkades pas op te heffen als de regering inbindt en daar ziet het absoluut niet naar uit.

In de binnenstad van Cuenca en ook in die van Quito en Guayaquil is het dit weekend relatief rustig gebleven na de felle protesten van donderdag en vrijdag, waarbij flink wat vernielingen zijn aangericht en arrestaties zijn verricht. Onder die demonstranten ook veel studenten.

Maar met alle geblokkeerde verbindingswegen is de situatie in Ecuador nog verre van normaal en zijn verse producten als groenten, fruit en vlees inmiddels bijna op in de supermarkten.

Ook zijn overal in het land mensen gestrand. Van Ecuadoranen die niet naar huis kunnen en uit wanhoop maar tientallen kilometers gaan lopen tot grote groepen buitenlandse toeristen die met hun bussen overal worden tegengehouden en geen kant op kunnen.

Zo zitten er groepen van de reisorganisaties Sawadee en NRV vast in het stadje Guamote, waar de situatie op straat grimmig begint te worden en de voedsel- en watervoorraden op beginnen te raken. Maar ze kunnen voorlopig geen kant op.

Economie lijdt honderden miljoenen dollars schade

De regering heeft meerdere malen laten weten de aangekondigde maatregelen onder geen beding terug te draaien en heeft een aantal belangrijke actieleiders gearresteerd. In totaal zijn er bijna 400 demonstranten opgepakt de afgelopen dagen. Toch durven politie en leger niet in te grijpen bij de illegale wegblokkades.

Wegblokkade 2

Als de wilde acties nog lang duren zal het land meer en meer ontwricht raken, al gaan in de meeste provincies de scholen deze maandag weer open. Maar niet in de ‘Sierra’ het hooggelegen deel van Ecuador waar ook Cuenca ligt, dus mijn jongens moeten in elk geval een derde schooldag op rij thuis blijven.

Dat Ecuador al vier dagen grotendeels op slot zit, heeft de economie in elk geval al honderden miljoenen dollars gekost (de schattingen lopen uiteen van 200 tot 400 miljoen dollar) en dat terwijl het land toch al zwaar in de financiële problemen zit. Vooral vanwege de enorme staatsschuld die onder de vorige president Rafael Correa is opgebouwd.

Daardoor moest Moreno, die de banden met de VS en Europa aan het aanhalen is, bij het IMF aankloppen voor een miljardenlening. Als tegenprestatie moest hij dit zo gehate bezuinigingspakket doorvoeren. Behalve de hogere benzine- en dieselprijs zitten daar ook vervelende maatregelen in voor werknemers in de publieke sector, zoals een loonsverlaging en een halvering van het aantal vakantiedagen.

President Lenin Moreno

President Lenín Moreno

De populariteit van Moreno was al gezakt van 70% bij zijn aantreden in 2017 tot onder de 30%, maar dat zal na deze week alleen nog maar verder zijn gedaald. Het wordt de komende dagen en weken hoe dan ook buigen of barsten voor hem en zijn regering.

Totale chaos in Ecuador na afschaffing subsidie op benzine

3 oktober 2019

Arjan Meesterburrie Leven in Ecuador, Nieuws , , 6 reacties

Wegblokkades, felle protesten in het hele land en alle scholen gesloten. Nadat president Lenín Moreno heeft aangekondigd dat de subsidies op benzine en diesel worden afgeschaft, verkeert Ecuador in chaos. En dat kan nog wel eens heel lang gaan duren.

Protesten

In een pakket economische maatregelen dat president Moreno dinsdag aankondigde zat ook per direct de afschaffing van de subsidie op brandstoffen die de Ecuadoraanse regering jaarlijks zo’n 1,3 miljard dollar kost. Wat daar tegenover stond wilde eigenlijk niemand meer horen. De protesten lopen inmiddels zo uit de hand dat Moreno de noodtoestand heeft uitgeroepen. En die geldt in elk geval voor de komende zestig dagen.

In de hoofdstad Quito, maar ook in verschillende andere steden in het land, zijn wegen geblokkeerd, autobanden in brand gestoken en met stenen gegooid naar de politie. In de miljoenenstad Guayaquil zijn supermarkten geplunderd en in het centrum van Cuenca en in vele andere steden zijn forse vernielingen aangericht.

De regering neemt de maatregelen mede op aanwijzing van het Internationaal Monetair Fonds om “een aantal grote fouten in de Ecuadoraanse economie” te herstellen. Zo moeten grote bedrijven meer belasting gaan betalen, gaat de basisuitkering voor de allerarmsten met 15 dollar per maand omhoog en worden importheffingen op buitenlandse techproducten afgeschaft. Verder wordt de pensioenregeling versoberd en krijgen werknemers in de publieke sector minder vakantiedagen.

De maatregelen zijn onderdeel van het pakket dat is afgesproken met het IMF als tegenprestatie voor een lening van zo’n 4 miljard euro. Die is nodig omdat de Ecuadoraanse economie zich in grote problemen bevindt. De vorige president Rafael Correa heeft fors geïnvesteerd in onder meer infrastructuur, onderwijs en gezondheidszorg, maar heeft het land daardoor ook opgezadeld met een torenhoge schuld.

Behalve de enorme boosheid bij mensen die direct worden geraakt, is er bij hogeropgeleide delen van de bevolking heus ook wel begrip voor het afschaffen van de brandstofsubsidies, maar niet voor het feit dat het per direct gebeurt en niet stapsgewijs.

Eerdere presidenten verjaagd

Het is in het olierijke Ecuador levensgevaarlijk om aan de prijs van benzine te gaan morrelen hebben enkele van de voorgangers van Moreno die hetzelfde probeerden gemerkt. Eind jaren negentig en begin van deze eeuw zijn meerdere presidenten noodgedwongen afgetreden, waarvan zeker twee mede vanwege hun plannen om de subsidies af te schaffen. Daar is een Telegraaf-campagne tegen het kwartje van Kok niks bij. Volgens Moreno is de beslissing die hij nu heeft genomen een beslissing die al tientallen jaren eerder genomen had moeten worden.

Maar daar heeft de transportsector geen enkele boodschap aan. De prijs van benzine is per direct met zo’n 25 tot 35 procent omhoog gegaan en ondanks dat er maar weinig landen in de wereld zijn met lagere brandstofprijzen als in Ecuador. Benzine is na de verhoging van deze week nog altijd ongeveer vier keer zo goedkoop als in Nederland. De subsidies hebben meer dan 40 jaar bestaan.

Protesten 2

Bus-, taxi- en vrachtwagenchauffeurs hebben het werk neergelegd en zijn massaal de straat op gegaan. Ze hebben overal wegblokkades aangelegd zodat het ook voor particulier verkeer vrijwel onmogelijk is van de ene naar de andere stad te rijden en in sommige delen binnen de steden zelf erg ingewikkeld. De transportsector wordt bij de protesten gesteund door studenten en indianengroeperingen.

Een verhoging van de benzineprijs werkt ook direct door op de prijzen voor het eten dat van het platteland naar de stad gebracht moet worden. Al direct zijn er minder producten te koop en tegen hogere prijzen. Veel markten zijn zelfs helemaal gesloten.

Ook alle scholen waren deze donderdag allemaal al dicht. Uit veiligheidsoverwegingen, maar ook om de doodeenvoudige reden dat de meeste kinderen met schoolbussen naar school worden gebracht. En ook vrijdag gaan de lessen in heel het land niet door.
IMG-20191003-WA0021.jpg

Vergelijkbare protesten van vijftien jaar en langer geleden duurden soms wel enkele maanden. In 2005 werd voor het laatst een president verjaagd (mede) vanwege de benzineprijzen: Lucio Gutiérrez. De geplande afschaffing van de subsidies was toen ook al op aanwijzing van de IMF.

Het is te hopen dat de rust nu sneller terugkeert, maar de transportsector heeft gezegd door te gaan tot de maatregel wordt ingetrokken en de regering dat daar absoluut geen sprake van zal zijn. Het gaat volgens president Moreno nu “niet om de volgende verkiezingen, maar om het lot van de volgende generaties”.