Het overwegend linkse Zuid-Amerika lijkt Paraguay weer in genade aan te nemen na de verkiezingsoverwinning van de rechtse multimiljonair Horacio Cartes. Vorig jaar werd Paraguay geschorst als lid van de latino-samenwerkingsverbanden Unasur en Mercosur, omdat de linkse president Lugo via een ‘parlementaire coup’ werd afgezet. Maar met de verkiezingen van zondag heeft Paraguay zijn democratische geloofwaardigheid teruggewonnen.
“We zijn weer compleet in Zuid-Amerika. Dat was nodig”, twitterde presidente Cristina Fernández van Argentinië direct nadat de overwinning bekend werd van de ideologisch toch ver van haar afstaande Cartes. “Mijn felicitaties aan het Paraguayaanse volk voor deze verkiezingsdag. En het meest belangrijke: we wachten op jullie in de Mercosur, Horacio Cartes.”
De steenrijke rechtse zakenman Cartes won de verkiezingen in het arme Paraguay met 46% van de stemmen, tegen 37% voor zijn belangrijkste tegenkandidaat Efrain Alegre. Samen met Colombia en Chili is Paraguay het enige rechts-conservatieve land op het verder linkse continent.
Parlementaire coup
Vorig jaar juni zette het Paraguayaanse parlement de linkse president Fernando Lugo uit zijn ambt. Officieel omdat hij door slap ingrijpen medeschuldig zou zijn aan de dood van 17 mensen bij een schietpartij tussen de politie en boeren. Maar dat leek alleen maar een aanleiding voor de machtige rechtse elite in Paraguay om van de linkse Lugo af te komen.
Omringende landen waren woedend over die vermeende staatsgreep en schorsten Paraguay als lid van de vrijhandelszone Mercosur en het politieke samenwerkingsverband Unasur. Nu er democratische verkiezingen zijn gehouden zal Paraguay hoogstwaarschijnlijk snel weer terugkeren als lid.
En dat terwijl de politieke opvattingen van de nieuwe president Cartes ver afstaan van die van linkse leiders als de Braziliaanse Dilma Rousseff, de Argentijnse Cristina Fernández en nog veel verder van die van die-hard socialistische leiders als Evo Morales van Bolivia en de vrijdag beëdigde Nicolás Maduro van Venezuela.
Magische democratie
Cartes is als miljonair vanuit de tabaksindustrie en het bankwezen een echte representant van de rechtse elite in Paraguay. Hij won de verkiezingen voor de Colorado-partij. Die partij was vanaf de jaren ’40 van de vorige eeuw tot 2008 onafgebroken aan de macht, ook ten tijde van de dictatuur van generaal Alfredo Stroessner. En Colorado was ook de drijvende kracht achter de afzettingsprocedure van Lugo.
“Magische democratie. Een miljonair wint de verkiezingen in een land waar 40% van de mensen onder de armoedegrens leeft”, reageert de Argentijnse journalist en comedian Fransesca Fiorentini op Twitter.
Toch had de Zuid-Amerikaanse gemeenschap had van tevoren al aangekondigd het democratische proces te respecteren en zette daarmee op voorhand al de deur open voor een terugkeer van Paraguay in de Unasur en Mercosur.
Uitslag breed geaccepteerd
Er was een recordaantal buitenlandse waarnemers aanwezig in het land en de grote winst is dat iedereen in en buiten Paraguay de uitkomst van de verkiezingen accepteert. Dat was bij de verkiezingen vorige week in Venezuela wel anders en voor Paraguay zeer welkom na de woedende reacties van de omringende landen op de parlementaire coup van vorig jaar.
Ondanks dat het IMF voor dit jaar een economische groei van 11% verwacht voor Paraguay is een terugkeer in de Mercosur van groot belang. Met bijna de helft van de Paraguayanen onder de armoedegrens was een economisch isolement wel het laatste dat het land kon gebruiken.
Daar lijkt nu een einde aan te komen. Zeker als het aan Cristina Fernández ligt: “Jouw plek is hier in de Mercosur, met z’n allen samen zoals altijd.” Nu is het alleen nog afwachten of de Argentijnse presidente niet te ver op de latino-troepen vooruit loopt met haar warme uitnodiging aan kersvers gekozen president Cartes, die bij de echt socialistische leiders op het continent ongetwijfeld de nekharen recht overeind doet staan.
———————————————————————————————————————————————————————
UPDATE: De Uruguayaanse president Mujica nodigde Cartes maandagochtend 22 april bij het overbrengen van zijn felicitaties ook uit voor de Mercosur.
Arjan Meesterburrie 