“Diegenen die ingrijpend zaken willen veranderen, zetten altijd hun leven op het spel”. Vandaag precies drie jaar geleden heeft er volgens president Correa een poging tot staatsgreep plaatsgevonden in Ecuador, waarbij zijn leven ernstig in gevaar was. Maar volgens zijn tegenstanders overdrijft de president enorm en liet hij het leger excessief geweld gebruiken om de massale politie-demonstraties de kop in te drukken.
De demonstraties waren volgens Correa en zijn aanhangers geen spontane uitbarsting van onvrede, maar georganiseerd door zijn grootste politieke tegenstander ex-president Lucio Gutiérrez met hulp van de VS. “Ik dacht op een gegeven moment echt dat ze ons zouden vermoorden”, zei een nog altijd geëmotioneerde Rafael Correa vanmorgen in een radio-interview over 30-S. “Maar het land is veranderd sinds 30 september 2010, de democratie is sterker geworden.”
‘Dood me als jullie durven’
“Als jullie de president willen vermoorden, hier ben ik. Dood me als jullie willen. Dood me als jullie dapper genoeg zijn”, schreeuwde president Correa aan het eind van de ochtend op die chaotische dag drie jaar geleden tegen demonstrerende politie-officieren in het toen al weken zeer onrustige Quito. De politie had toen al de internationale luchthavens van Quito en Guayaquil bezet.
Na het uitroepen van zijn “Dood mij als jullie durven” werd Correa aangevallen met traangas en probeerden demonstranten hem op z’n knie te trappen waar hij net aan was geopereerd. Hij vluchtte naar het politie-ziekenhuis en dat gebouw werd uren geblokkeerd door woedende demonstranten.
Noodtoestand en live uitgezonden reddingsoperatie
Correa liet vanuit zijn ziekenhuiskamer weten dat er sprake was van een staatsgreep en hij riep de noodtoestand uit. In de middag nam de politie alle uitzendingen van de staatszenders over en was de chaos compleet.
In opdracht van Correa sloeg het leger de demonstraties uiteindelijk uit elkaar en bevrijdde de president uit het ziekenhuis met een live op TV uitgezonden reddingsoperatie.
Bij de clashes vielen volgens de officiële cijfers tien doden en tientallen gewonden.
Georganiseerde sociale onrust?
In Ecuador borrelde het in 2010 al maanden. Uiteenlopende groepen van indianen tot leraren en van boeren tot studenten demonstreerden tegen nieuwe wetten die de regering-Correa in hoog tempo door het parlement heen loodsten. De politie was woedend dat promotie-regelingen en bonussen werden versoberd onder de nieuwe wet Publieke Diensten.
Een onderzoekscommissie liet vandaag weten dat er een week voor het harde ingrijpen van het leger een bijeenkomst in Miami heeft plaatsgevonden van bankiers en felle politieke tegenstanders, zoals ex-president Lucio Gutierrez, waarbij zou zijn afgesproken de sociale onrust aan te grijpen om de regering-Correa omver te werpen.
Couppleger Gutiérrez
Het is nauwelijks vast te stellen of er op die chaotische 30 september en in de aanloop echt sprake was van een groot complot. Tot nu toe zijn 10 mensen veroordeeld voor hun rebelse gedrag drie jaar geleden en er lopen nog tientallen andere zaken.
De politie ontkent tot op de dag van vandaag dat het doel was Correa te verdrijven. Maar dat Lucio Gutiérrez de boel zou hebben georkestreerd is niet zo onwaarschijnlijk als het voor ons nuchtere Nederlanders misschien lijkt.
In 2000 had hij als kolonel in het leger al eens een geslaagde staatsgreep gepleegd en hij is als geen ander in staat met zijn populisme onvrede tot ongekende hoogte op te stoken. Bij de laatste presidentsverkiezingen eerder dit jaar leed hij tot opluchting van vele gematigde Ecuadoranen een verpletterende nederlaag.
Correa maakt vijanden
De regering-Correa zit nu stevig in het zadel en wordt positief beoordeeld door maar liefst 80% van de Ecuadoraanse bevolking, maar met alle ingrijpende hervormingen die hij doorvoert en zijn arrogante stijl van leidinggeven wekt Correa nog altijd wel heel veel nijd op bij zijn vele vijanden.
Met mijn heetgebakerde nieuwe landgenoten en de nog lang niet helemaal gebroken macht van de oude rechtse elite is het daarbij nooit uitgesloten dat de vlam zo maar weer in de pan slaat als Correa een impopulaire maatregel neemt. “Voor onze elites is democratie prima totdat het risico ontstaat dat er echt iets veranderd”, zegt de president daar vandaag over.
Arjan Meesterburrie 