Een 20 minuten telefoongesprek maandagavond met Obama heeft niet mogen baten: De Braziliaanse presidente Dilma Rousseff zegt volgens de krant O Globo haar staatsbezoek aan de Verenigde Staten van volgende maand af. Ze kan niet verkroppen dat de NSA ook háár mails en telefoontjes zou hebben onderschept én tot het intranet van de nationale oliegigant Petrobras zou zijn doorgedrongen.
Rousseff zou op 23 oktober een bezoek brengen aan het Witte Huis om de banden tussen de twee grootste economieën van de Amerika’s te verstevigen inclusief een officieel staatsbanket. Dit jaar is nog geen enkel bevriend staatshoofd met zoveel egards ontvangen in Washington. Het bezoek wordt nu uitgesteld tot volgend jaar als de spionage-zaak helemaal goed is uitgepraat of zelfs definitief afgeblazen als dat niet lukt.
‘Geen terreurbestrijding, maar economische belangen’
Rousseff is niet tevreden met de Amerikaanse uitleg over het spionageprogramma dat door klokkenluider Edward Snowden aan het licht is gebracht. Haar mails en telefoontjes met medewerkers zouden zijn afgeluisterd en onlangs werd bekend dat ook Petrobras, het nationale Braziliaanse oliebedrijf uitgebreid zou zijn bespioneerd door de NSA.
Rousseff reageerde daar getergd op: “Het is duidelijk dat het niet gaat om een kwestie van veiligheid of de strijd tegen terreur, maar dat de spionage beantwoordt aan economische en strategische belangen. Dergelijke pogingen tot misbruik en spionage van gegevens en informatie zijn niet te verzoenen met het democratische samenleven van twee bevriende staten.”
Relatie VS met Brazilië onder druk
Zij eiste opheldering en excuses van Obama. Tijdens een één-tweetje op de G20-top in St. Petersburg vorige week beloofde de Amerikaanse president met een formele reactie te komen, maar die is voor Rousseff blijkbaar onvoldoende. Het bezoek is daarom nu tot nader order ‘uitgesteld’.
Daarmee komt de relatie tussen de VS en Brazilië die na het aantreden van Rousseff in 2011 juist was verbeterd stevig onder druk te staan. Brazilië neemt in Zuid-Amerika een midden-positie in ten aanzien van de VS. Geen structurele anti-imperialistische retoriek zoals uit Venezuela, Ecuador en Bolivia, maar ook weer geen dikke vrienden zoals bijvoorbeeld Colombia dat wel is.
Rousseff zou tijdens haar bezoek aan de VS ook nadere afspraken maken over de aanschaf van F18-straaljagers van de Amerikaanse vliegtuigbouwer Boeing. Onduidelijk is of die deal nu nog wel doorgaat.
Het Witte Huis heeft al gereageerd in een officiële verklaring. Daarin staat vrij vertaald dat Obama volgend jaar Rousseff graag verwelkomt als het vuiltje – hoe belangrijk ook – over het afluisterprogramma is weggewerkt.
———————————————————————————————————————————-
Lees hier meer over hoe Snowden de relatie tussen VS en Zuid-Amerika onder druk heeft gezet:
Boze latino-presidenten blazen stoom af
Venezuela tart VS met asiel voor ‘dappere jongeman’ Snowden
Amerikaantje pesten vanuit Quito