Arjan Meesterburrie

Terwijl het officiële dodental en het officiële aantal coronabesmettingen gestaag oploopt in Ecuador, zijn er grote twijfels of die getallen wel kloppen. Er zouden tot nu toe in totaal pas 62 doden zijn gevallen in de afgelopen weken, terwijl in de miljoenenstad Guayaquil politie en leger zijn ingezet om alle lijken op te halen die soms gewoon op straat liggen.

In ontwikkelingslanden als Ecuador is het zorgsysteem nog veel minder dan in rijke landen voorbereid op een massale toestroom van coronapatiënten. De verhalen van mensen die met een paracetamolletje worden weggestuurd als ze Covid-achtige klachten melden zijn talrijk.

Volgens de officiële cijfers zijn er nu 1966 bevestigde coronabesmettingen en nog eens 3232 ‘verdachte’ gevallen. Het officiële dodental staat op 62, maar in de miljoenenstad Guayaquil geven mortuaria aan ernstig overbelast te zijn en worden politie en leger ingezet om alle lijken op te halen die soms gewoon op straat liggen. Daarom zijn er grote vraagtekens te zetten bij dat getal.

Vicepresident Otto Sonnenholzer beaamt dat impliciet ook in een interview met de zakenkrant El Comercio: “Iedereen hier in Guayaquil heeft wel een familielid die besmet is. En velen van ons hebben een vriend of iemand anders die dichtbij staat die overleden is.” Ook burgemeester Cynthia Viteri is bijvoorbeeld besmet met het coronavirus.

In de lockdownsituatie die al twee weken duurt is het voor onafhankelijke organisaties en journalisten nauwelijks te controleren of de cijfers die de autoriteiten dagelijks bekend maken adequaat zijn, maar het heeft er alle schijn van dat zich in het dichtbevolkte Guayaquil een ramp aan het voltrekken is.

Volgens de mortuaria komen de problemen vooral door de extra voorzorgsmaatregelen die moeten worden genomen om de coronadoden op te halen en door het feit dat er vanwege de lockdown minder personeel aan het werk is. En politiechef Patricio Carillo wijst erop dat lang niet alle doden die politie en leger nu ophalen aan het coronavirus zijn overleden.

Maar vicepresident Sonnenholzer zegt dat het niet uitgesloten is dat er massagraven moeten komen op begraafplaatsen om alle doden een plekje te kunnen geven. De hoop is natuurlijk dat het officiële getal wél klopt en de snel na de uitbraak in Ecuador genomen stevige maatregelen hebben geholpen, maar de verhalen uit Guayaquil wijzen daar absoluut niet op.

Honger en broodnodige hulp

Los van de directe doden als gevolg van het coronavirus leidt de vrijwel volledige lockdown die al twee weken van kracht is tot veel leed. Straatverkopers, schoonmakers, aannemertjes, eigenaren van kleine eettentjes en andere mensen die hun eten op dagelijkse basis bij elkaar moeten sprokkelen zitten zonder inkomsten.

Het uitgaansverbod wordt dan ook lang niet door iedereen gerespecteerd, zeker in de eerste dagen niet. De beelden van het drukke Vondelpark en de drukke stranden van vorig weekend in Nederland waren daar niks bij. Inmiddels is naast de politie ook het leger op straat om de lockdownmaatregelen te handhaven.

“Hoe kun je ons vragen met de hele familie binnen te blijven in een piepklein huisje bij 32 graden zonder airco, zonder geld en zonder eten?”, vragen wanhopige inwoners van Guayaquil zich af.

Overal in het land zijn initiatieven van de overheid en particulieren om voedselpakketten te bezorgen bij de meest kwetsbare Ecuadoranen. Ook hebben honderdduizenden arme families recht op een noodbudget van 60 dollar, maar de letterlijk broodnodige steun bereikt lang niet iedereen die daar behoefte aan heeft.

Om de economische klappen op te vangen heeft Ecuador de goudvoorraad al aan moeten spreken om per direct 300 miljoen dollar aan liquide middelen vrij te kunnen maken.

Het is net als overal ter wereld maar de vraag wanneer het uitgaansverbod weer wordt opgeheven, maar in arme landen als Ecuador komt daar de schrijnende vraag bovenop hoeveel mensen er dan het slachtoffer zijn geworden van honger en ook van geweld en andere ziekten dan corona.