Arjan Meesterburrie

Callantsoog, Schoorl, Bergen, Egmond aan Zee en Zandvoort zijn grotendeels verwoest. Naast de officiële reddingsteams zijn hele families wanhopig in het puin aan het graven geweest naar hun geliefden. Meestal zonder succes. Ook in de slechtere wijken van Den Helder en Den Haag zijn flink wat huizen ingestort en er is in die hele kuststrook geen stroom, geen internet en water en lange tijd ook geen telefoonverkeer mogelijk geweest. Dat is nu zo ongeveer de situatie in Ecuador na de zware aardbeving van zaterdagavond.

Twee etmalen na de beving met een kracht van 7,8 op de schaal van Richter gaat de zoektocht naar slachtoffers door reddingswerkers uit binnen- en buitenland nog volop door, al wordt de kans op overlevenden snel kleiner. Er zijn maandag nog wel een man in Portoviejo en een hond in Manta levend en wel gevonden onder het puin. Het officiële dodental is inmiddels opgelopen tot 413.

Terwijl de familie van hoteldirecteur Pablo Rafael Córdova Cañizares de hoop al had verloren kregen ze ineens telefoon, schrijft El Comercio. Het was hun geliefde Pablo die nu de mobiele telefoonwerken weer beetje bij beetje gaan functioneren liet weten dat hij na ruim 40 uur nog leefde onder het het puin van zijn ingestorte hotel. Ingevlogen brandweermannen uit de Colombiaanse hoofdstad Bogotá konden hem vervolgens onder gegil en applaus van omstanders bevrijden.

Het geeft de hulpverleners toch weer een beetje hoop op het vinden van nog meer overlevenden. De zoektocht gaat in elk geval nog één dag met man en macht verder.

Hulpverlening
De hulpverlening in de grotere en goed bereikbare steden Manta en Portoviejo is inmiddels goed op gang gekomen. Er zijn 10.000 militairen en 4.500 politie-agenten ingezet. Er is volop water uitgedeeld, er worden mobiele noodziekenhuizen opgebouwd en uit het hele land worden hulppakketten naar de steden gebracht. Wel worden ook overbodige spullen gebracht, zoals kleding die de mensen nergens kwijt kunnen in de hitte aan de kust toch al niet echt nodig is en zakken rijst die mensen als hun huis nog overeind staat zonder water toch niet kunnen koken. Maar financiële giften, matrassen, water, blikjes eten, energierepen, verband en gaas zijn wel van harte welkom.

Dat was zondagmiddag toen ik zelf in het zwaar getroffen Manta was wel anders. Een man vertelde me dat onder het puin van het volledig ingestorte huis van drie verdiepingen tegenover hem een familie van zeven mensen woonden, terwijl alleen één van de dochters er dood onder vandaan was gehaald en er niemand meer aan het zoeken was. Er was zoveel ravage dat de nog maar mondjesmaat gearriveerde reddingwerkers onmogelijk overal tegelijk konden zoeken. In Manta zijn tot nu toe 84 doden geteld.

Voor mijn hele reportage uit Manta lees je NRC Handelsblad van maandagmiddag of NRC Next van vanmorgen of klik je hier voor de internetversie achter de betaalmuur.

In de verderop naar het noorden gelegen stadjes Canoa, Jama en Pedernales dichterbij het epicentrum is de ravage nog groter. Omdat de toegangswegen vol scheuren zitten is het ook veel moeilijker daar te komen. Behalve dat helikopters en vrachtvliegtuigen worden ingezet wordt er opgeroepen spullen met motors te brengen omdat die makkelijker tussen de scheuren door kunnen manoeuvreren.

Bekijk hieronder een (Spaanstalige) reportage van het staatspersbureau Andes vanuit het zwaar getroffen Pedernales.

Er komen er ook berichten van plunderingen binnen. Zo meldt Reuters dat er in Portoviejo kleding en schoenen zijn gestolen uit ingestorte winkels en hebben dieven bij Pedernales twee vrachtwagens met hulpgoederen overvallen.

Correa in rampgebied
President Rafael Correa is sinds hij zondagavond is teruggekomen uit Vaticaanstad in het rampgebied en zal daar nog de hele week blijven. Terwijl zijn populisme vaak tot ergernis leidt, is het nu juist erg op zijn plaats. Hij knuffelt mensen, helpt de kalmte te bewaren bij het uitdelen van water en troost mensen echt door goed naar hun verhalen te luisteren en zijn medeleven te tonen. Ook kijkt Correa al vooruit:

“Na deze eerste paar dagen moeten we de daklozen voor langere tijd gaan opvangen. Het gaat waarschijnlijk wel acht maanden tot een jaar duren voordat huizen en soms zelfs hele wijken met alle bijkomende infrastructuur zijn herbouwd.”

De schade loopt volgens de socialistische president in de miljarden. De Chinese ontwikkelingsbank heeft al een krediet van 2 miljard dollar beschikbaar gesteld. Dat is hard nodig want vanwege de aanhoudend lage olieprijzen verkeert de Ecuadoraanse economie toch al in een recessie.

Verder constateert Correa dat veel schade ook is veroorzaakt door slecht gebouwde huizen. Misschien een klassiek gevalletje van ‘als het kalf verdronken is dempt men de put’, maar daarmee niet minder waar:

“Uit deze extreem pijnlijke ervaring trekken we hopelijk lessen voor de toekomst. We moeten veel strenger zijn met bouwnormen.”

Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, want veel mensen aan de Ecuadoraanse kust zijn al blij dat ze überhaupt geld hebben voor bakstenen en wat cement. Aan allerlei strikte en daarmee kostbare voorwaarden te voldoen is dan echt teveel gevraagd. In Manta stonden niet voor niks de moderne bank- en overheidsgebouwen en de luxe hotels nog fier overeind, terwijl in de armste wijk veel huizen in puin zijn veranderd en anders toch in elk geval behoorlijke beschadigingen hebben opgelopen.

Toerisme
Zolang de wederopbouw duurt zullen in elk geval buitenlandse toeristen wegblijven uit de noordelijke kuststrook, terwijl een groot deel van de economie net als in Zandvoort en Scheveningen juist daarop draait. Ook een prestigieus internationaal evenement als de Ironman 70.3 in Manta op 31 juli waar ik aan mee zou doen staat vanwege de vele ingestorte hotels en de ravage aan het fietsparcours op losse schroeven. Nou is dat op zich niet erg, maar het gemis van de inkomsten van de duizenden extra veel geld bestedende bezoekers die dat soort evenementen trekt wel.

Maar al met al ben ik weer verbaasd over de enorme veerkracht van de kustbewoners. Dat velen toch al gewend zijn van dag tot dag te leven maakt het voor de mensen die geen dierbaren zijn kwijtgeraakt in elk geval wel zo makkelijk om  moedig verder te gaan.

Zoals de ondernemer Roberto Jumbo die zowel zijn schoenenzaak als zijn huis kwijt is, maar al enthousiast en met een brede glimlach aan het puinruimen was toen ik hem zondagmiddag net 20 uur na de aardbeving voorzichtig aansprak.

“Wat moet ik anders? Als ik niet zou lachen krijg ik alleen maar last van mijn lever.”

In Manta, één van de zwaarst getroffen steden van Ecuador, werd zondagmiddag nog hard gezocht naar overlevenden. Hele families groeven met hun blote handen in het puin op zoek naar hun geliefden. De ravage is enorm en de sfeer gelaten. Tot nu toe zijn in heel Ecuador 272 doden geteld, maar daar gaat het volgens president Correa en volgens mijn eigen waarnemingen niet bij blijven.

Lees vanmiddag NRC Handelsblad voor mijn reportage uit Manta.