‘Gij zult niet corrupt zijn en geen verraad plegen aan de Revolutie van de Burgers, want anders trekken wij uw mandaat in’. Dat is de kern van de nieuwe ethische code voor parlementariërs van de regeringspartij van Rafael Correa. Er zit een aantal nuttige open deuren tussen de tien geboden, maar de meesten zijn duidelijk bedoeld om ijzeren partijdiscipline af te dwingen.
Afwijkend stemmen is niet meer toegestaan als een besluit eenmaal is goedgekeurd door tenminste de helft van de regeringsfractie PAIS. “Als je niet akkoord bent, kan je wel een alternatief voorstel doen, maar je mag niet tegenstemmen”, zei Correa eerder al in een toelichting.
Het laatste gebod uit de code stelt dat de partijleiding is gemachtigd het mandaat van de parlementariër in te trekken als de regels worden overtreden.
Een gekozen volksvertegenwoordiger uit het parlement zetten is in strijd met de grondwet, dus bij het eerste incident moet duidelijk worden wat het intrekken van het mandaat in de praktijk inhoudt.
Desertie voorkomen
In de vorige kabinetsperiode zijn 11 parlementariërs ‘gedeserteerd’ en dat moet worden voorkomen doordat de nieuw geïnstalleerde parlementsleden nu trouw zweren aan de partij en de door Correa gepropageerde Revolutie van de Burgers.
Ze moeten dan ook 5% van hun salaris afstaan om die Revolutie ook financieel te steunen en zo hun loyaliteit te bewijzen. Ondanks dat Correa dat al ver voor de verkiezingen had aangekondigd is dat nu toch even slikken voor sommige parlementariërs.
Minimale aanwezigheidsplicht
Ook moeten parlementsleden beloven bij tenminste een kwart van alle vergaderingen aanwezig te zijn. Daar zal je nog steeds niet snel overspannen van raken, maar geld opstrijken zonder daar ooit iets voor te doen kan daarmee in elk geval niet meer.
De ethische code is verder doordrenkt van regels die corruptie tegen moeten gaan. En dat is hard nodig, want parlementsleden staan erom bekend baantjes toe te spelen aan vrienden en familie en ook publiek geld aan te wenden voor particuliere belangen.
Cynisme moeilijk uit te roeien
Het cynisme over politici die alleen op eigen gewin uit zijn zal met deze code zeker niet veranderen, daarvoor kent Ecuador een te lange historie van corruptie.
Maar er is in ieder geval de intentie om enige parlementaire ethiek hoog te houden waar journalisten en de oppositie de regeringspartij aan kan houden. Dat is weliswaar een stap vooruit, maar de ijzeren partijdiscipline zal het politieke debat en de vrije gedachtevorming geen goed doen.
Al is fractiediscipline zeker niet exclusief voorbehouden aan socialistische latino’s, vraag dat maar aan Jeanine Hennis-Plasschaert van de ‘liberale’ VVD.
De tien geboden op rij (vrij vertaald):
1) Gij zult zich absoluut eerlijk gedragen als u omgaat met publiek geld. Gij zult ook altijd handelen in het algemeen belang
2) Gij zult uw macht niet gebruiken voor privé-belangen
3) Gij zult actief meedoen aan discussies en besluitvorming binnen de partij
4) Gij zult de besluiten van alle instanties van onze beweging die met meerderheid van stemmen zijn genomen respecteren en steunen
5) Gij zult 5% van uw salaris afstaan aan de Alliantie PAIS ter ondersteuning van alle taken van de beweging
6) Gij zult als één blok samenwerken met adviseurs in dienst van het partijprogramma
7) Gij zult zoveel mogelijk aanwezig zijn bij vergaderingen in het parlement, in ieder geval bij 25% van de zittingen
8) Gij zult permanent verantwoording afleggen over de bevoegdheden die u heeft gekregen door de verkiezingen
9) Gij zult u met volle overtuiging inzetten om de Alliantie PAIS uit te breiden en diep laten wortelen in alle hoeken van het land
10) Het niet nakomen van deze code machtigt de leiding van de partij om uw mandaat in te trekken