Arjan Meesterburrie

Terwijl de economie wereldwijd totaal is stilgevallen en een ongekende recessie dreigt, moeten grote bedrijven in Ecuador een coronaheffing gaan betalen. Met een heffing van vijf procent over hun winst uit 2018 wil president Lenín Moreno kleine bedrijfjes overeind houden.

President Lenín Moreno in zijn tv-toespraak van vrijdag 10 april

Ook mensen die meer dan 500 dollar per maand verdienen moeten de komende negen maanden een progressieve heffing gaan betalen. Bij een maandinkomen 500 dollar bedraagt de coronaheffing 2 dollar per maand en bij een nauwelijks voorkomend topinkomen van 50.000 dollar per maand, is dat 4.400 dollar.

Nu is de positie van president Moreno absoluut niet te benijden, want de schatkist van Ecuador is al meer dan leeg: de schuld bedraagt momenteel 65 miljard dollar. En de olieprijs is volledig ingestort en daar is het olieproducerende Ecuador erg afhankelijk van.

Maar iedereen met een beetje verstand zal hem kunnen vertellen dat je om de economie niet helemaal de vernieling in te helpen nu geen extra heffingen moet gaan opleggen aan het bedrijfsleven, hoe lekker zo’n socialistisch-populistische maatregel ook valt bij de Ecuadoranen die het slecht hebben. Nederland en de rest van westerse wereld hebben daarom juist al heel snel besloten tot gigantische steunpakketten om bedrijven overeind te houden en daarmee de werkgelegenheid.

Sociale tragedie

Het plan van Moreno bestaat uit een in drie termijnen te betalen heffing van 5 procent over de winst die bedrijven in 2018 maakten, omdat dat het laatste jaar is waar volledige gegevens over zijn.

Moreno wijst er op dat het creëren van een fonds om de coronacrisis te lijf te gaan hard nodig is, omdat Ecuador na bijna een maand lockdown gebukt gaat onder drie verschillende crises: een gezondheidscrisis, een economische en een sociale.

“We zien de pijnlijke ervaringen in andere landen, de meest ontwikkelde landen ter wereld. En dat leert ons dat de huidige noodsituatie zich zonder snel ingrijpen kan ontwikkelen tot een sociale tragedie vanwege gebrek aan werk, inkomen en levensmiddelen.”

Maar met dit noodplan komen werk en inkomen juist onder druk te staan. De kas van bedrijven die hun omzet vrijwel volledig hebben zien wegvallen raakt snel leeg. Ze zullen daardoor op enig moment in hun kosten moeten gaan snijden en dat gaat uiteindelijk heel veel hele gewone Ecuadoranen hun baan kosten.

Wantrouwen in politiek en internationale instanties

Het geld van de coronaheffingen voor grote bedrijven gaat volgens Moreno  naar “het bakkertje op de hoek” en andere kleine bedrijfjes. Dat van burgers die meer dan 500 dollar per maand verdienen naar zo’n twee miljoen arme families die een eenmalige uitkering van 60 dollar ontvangen om in hun eerste levensbehoeften te voorzien.

Letterlijk broodnodig, maar los van het feit dat de toch al totaal stilgevallen economie hierdoor verder de vernieling in geholpen wordt, hebben veel Ecuadoranen er vanwege alle corruptieschandalen die de politiek teisteren nauwelijks vertrouwen in dat het geld op de goede plekken terecht komt.

Voedselpakketten in de binnentuin van het provinciehuis in Cuenca klaar om gedistribueerd te worden

De IMF en de Wereldbank zijn in Ecuador verre van populair door de voorwaarden die ze opleggen aan de leningen die ze in het verleden verstrekt hebben. Maar het is nu toch veel verstandiger te bedelen om krediet en kwijtschelding van schulden om de coronacrisis door te komen, dan het bedrijfsleven en burgers die het net iets beter hebben de duimschroeven aan te gaan draaien.

Testcapaciteit omhoog en daardoor officiële coronacijfers ook

De grote havenstad Guayaquil, waar eerder de lijken op straat lagen, is nog steeds verreweg het zwaarst getroffen door de uitbraak van het coronavirus. Toch bleef de toename van het totale aantal officiële besmettingen en doden in Ecuador lange tijd maar heel langzaam oplopen.

Maar sinds er eind deze week uitgebreid getest kon worden, schoten de officiële cijfers wel ineens hard omhoog. Er waren vrijdag 7,161 coronagevallen geregistreerd en 297 doden gevallen.

Om verdere verspreiding van het coronavirus te voorkomen blijft de vrijwel volledige lockdown voorlopig van kracht. Maar er gaat vanaf komende week een stoplichtensysteem gelden, waarin per regio zal worden bepaald of de maatregelen versoepeld kunnen worden.

Elke provincie begint maandag 13 april met een rood stoplicht.  Wel is al bepaald dat alle scholen tot de zomervakantie dichtblijven, waardoor kinderen pas op z’n vroegst op 1 september hun klaslokaal en vriendjes weer zullen zien.

De ‘intelligente lockdown’ van Mark Rutte en de net zulke ‘intelligente exit-strategieën’ mogen her en der dan wel wat wenkbrauwen doen fronsen, maar vergeleken met het paniekerige Ecuador zou ik het beroep op eigen verantwoordelijkheid, het nadenken over de anderhalvemetereconomie en de ruimhartige steunpakketten als hyperintelligent willen bestempelen