De als tweedehands auto-verkopers ogende, en soms ook klinkende, presidentskandidaten Óscar Zuluaga en Juan Manuel Santos kruisten vlak voor de verkiezingen van zondag nog éénmaal de degens in een debat. Zittend president Santos deed er alles aan om het vredesproces met de FARC tot het centrale thema te maken, zelfs toen het over de torenhoge werkloosheid ging: “Als we vrede sluiten met de FARC, en dat gaat gebeuren, dan zal de economie met 2% groeien en dat zorgt voor banen!”
De opkomst vorige maand bij de eerste ronde van de presidentsverkiezingen was historisch laag met slechts 38%. Aangezien beide kandidaten (centrum-)rechts vertegenwoordigen en in het verleden als ministers deel uit maakten van dezelfde regering-Uribe zijn er ook niet echt fundamentele keuzes te maken. En bovendien is het vertrouwen in politici toch al erg laag.
“Kunnen jullie garanderen niet te gaan saboteren?”
Dat wantrouwen werd mooi geïllustreerd door de vraag aan beide presidentskandidaten of als ze als ze zouden verliezen kunnen garanderen het vredesproces niet te saboteren. Daarbij verwees de journaliste die de vraag stelde naar het verleden waarin nieuwe regeringen telkens het werk van de vorige vernietigde. Uiteraard ontkenden beide heren met uitgestreken smoelen, maar de sceptische gezichten van de debatleiders spraken boekdelen.
Uitdager Óscar Zuluaga won in de eerste ronde van de presidentsverkiezingen met 29,3% tegen 25,6% voor Santos. Zuluaga is de kandidaat van oud-president Uribe en hem zou je in de Verenigde Staten een echte havik noemen. Als hij aan de macht komt, loopt het flink op weg zijnde vredesproces met de FARC waarschijnlijk spaak. Al ziet hij dat zelf anders: “Ik wil geen vrede zonder voorwaarden. Ik wil een vrede mét voorwaarden en rechtvaardigheid.” Eerder gaf hij al aan direct de gesprekken met de FARC op te schorten zolang de rebellen geen eenzijdige wapenstilstand zouden afkondigen
Sarcastische Santos
Santos bleek een meester in het maken van sarcastische opmerkingen: “Wat goed om van de heer Zuluaga te horen dat hij de hervormingen wil waar wij al mee zijn begonnen”, zei hij na een uitgebreid pleidooi van zijn opponent voor hervorming van het justitiële stelsel. En Zuluaga hem aanviel op de hoge werkloosheid pareerde hij met een ouderwetse jij-bak: “Toen u minister was KROMP de economie.”
En Santos reageerde ook schamper en minzaam glimlachend toen Zuluaga vertelde wat er allemaal mis is in buurland Venezuela toen het ging over de internationale relaties van Colombia “Als president kun je niet tegen een ander land zeggen: Doe X!”. Hij verwees daarbij ook naar de toestand toen hij het presidentschap overnam van Uribe en Colombia op het punt stond van oorlog met niet alleen Venezuela, maar ook met het andere buurland Ecuador.
Santos favoriet, ondanks nederlaag eerste ronde
Al met al wederom geen fraaie vertoning, maar toch is Santos favoriet om de verkiezingen te winnen. Hij verloor dan wel met bijna 4 procentpunten in de eerste ronde, maar krijgt als gematigd rechts nu waarschijnlijk de steun van het linkse volksdeel die alles liever willen dan een terugkeer naar het tijdperk Uribe. Ook twee belangrijke afgevallen kandidaten en de vakbonden steunen Santos.
Toch blijft de vraag of de Colombianen met hun wantrouwen in de politiek wel massaal naar de stembus gaan zondag. En dat ook nog met hun kater van het enorme feest na de ongetwijfeld mooie overwinning op Griekenland een dag eerder tijdens de eerste wedstrijd op het WK Voetbal.
Arjan Meesterburrie 