Het dodental bij de inmiddels al ruim zeven weken durende protesten in Venezuela is opgelopen tot 33. Daar waar onze Koning en Koningin én minister Timmermans vorig jaar doodleuk handen kwamen schudden met president Maduro, zorgt die ervoor dat oppositieleden achter de tralies verdwijnen, dat gevangen demonstranten worden gemarteld en dat een gewoon gezin inmiddels minstens vijf maandsalarissen nodig heeft om in hun maandelijkse behoeften te kunnen voorzien.
Onder leiding van Nicolás Maduro die de ruim een jaar geleden overleden Hugo Chávez opvolgde is de inflatie in Venezuela opgelopen tot boven de 57%, zijn allerlei dagelijkse benodigdheden nauwelijks te krijgen en worden democratische vrijheden en de persvrijheid ernstig ingeperkt. Daarom vinden sinds begin februari vrijwel elke dag demonstraties plaats in de grote Venezolaanse steden.
Geweld van beide zijden
Bij die demonstraties zijn tot nu toe 33 doden gevallen, onder wie een zwangere vrouw waar de laatste dagen veel ophef over is ontstaan. Zeker de helft van de doden komt op conto van gewapende motorbendes van regeringstrouwe chavista’s die vaak na afloop van demonstraties het vuur openen, maar een ander deel is juist om het leven gekomen door gewelddadige oppositiegroepen.
Maduro en zijn partijgenoten noemen de demonstranten ‘fascisten’ en beschuldigen ze van haatzaaien en het aanzetten tot geweld. Zij zijn er zeker van dat het om een complot gaat van de oppositie die met steun van Amerikanen, Colombianen en Panamezen de regering met geweld omver willen werpen.
Behalve de radicale oppositieleider Leopoldo López zijn inmiddels ook twee oppositieburgemeesters achter de tralies verdwenen. En oppositie-parlementarier Maria Corina Machado is niet meer welkom in het parlement en moet vervolging vrezen omdat ze vorige week de Organisatie van Amerikaanse Staten heeft toegesproken op uitnodiging van Panama. Dat ziet parlementsvoorzitter Cabello als ‘aanzetten tot geweld’.
Hoe logisch de boosheid van de demonstranten tegen de totaal vastgelopen economie en de totalitaire regering misschien lijkt, we moeten niet vergeten dat Maduro en zijn partij bij de lokale verkiezingen van 8 december wel een duidelijke overwinning hebben geboekt. Ondanks dat de democratie in Venezuela zeker niet optimaal functioneert kan de oppositie daardoor op geen enkele manier claimen de meerderheid van de bevolking achter zich te hebben.
Koerswijziging?
De enige manier om een koerswijziging tot stand te brengen is als ook de gematigde burgers die voorheen altijd op Chávez en vorig jaar op Maduro stemden zich gaan afkeren van de regering. Hoe langer de tekorten van onder andere melk, rijst, brood, medicijnen en jawel toiletpapier aanhouden en hoe harder de prijzen stijgen, hoe waarschijnlijker dat wordt.
Een gemiddeld gezin heeft maar liefst vijf basissalarissen nodig om aan de maandelijkse behoeften te kunnen voldoen, als die al te verkrijgen zijn in de supermarkt. Het blijft moeilijk te bevatten dat het land met de grootste bewezen olievoorraad ter wereld met zo’n enorme schaarste kampt.
In de tussentijd bestrijdt de radicale oppositie waar de gevangen Leopoldo López de aanvoerder van is Maduro met vaak op geweld uitdraaiende demonstraties en probeert de gematigde oppositie onder leiding van Henrique Capriles het met argumenten: “Elke keer dat Maduro zijn mond opentrekt verdwijnen investeerders naar een ander land.”
Maar Nederland heeft weinig boodschap aan de mensenrechtenproblemen in Venezuela. Dat bewijzen het bezoek van Willem-Alexander en Máxima afgelopen november en het in juni door minister Timmermans getekende ‘Memorandum of Understanding’ ondubbelzinnig.
Arjan Meesterburrie 