“We schreeuwden ‘brand, brand’, maar de portiers spreidden hun armen om ons tegen te houden”. Een indringende getuigenis van een overlevende van de brand in het Braziliaanse Santa Maria. Toch moet de paniek van de 232 mede-studenten die stikten in de vlammen nog veel groter zijn geweest.

“Ik zag mensen vallen, maar op zo’n moment van paniek denkt niemand aan anderen”, zei een 19-jarige student Civiele Techniek die zichzelf heeft kunnen redden in een telefonisch interview. Niks “één voor allen, allen voor één” dus toen de vlammen om zich heen grepen in nachtclub Kiss.

Vuur

Portiers blokkeerden uitgang 
En als je dan wél aan het vuur weet te ontsnappen staan er zo’n vijf kleerkasten iedereen in eerste instantie tegen te houden, als we de overlevenden mogen geloven. Wat moeten die portiers gedacht hebben?

Een studentengrap dat ‘brand, brand’ schreeuwen? Regels zijn regels: eerst betalen dan je leven redden? Het orkest op de Titanic speelde ook gewoon door? Hun optreden doet in elk geval denken aan dat van Basil in Fawlty Towers die de ‘fuego, fuego’ schreeuwende Manuel opsluit in een brandende keuken.

In veel Braziliaanse nachtclubs krijg je bij binnenkomst een pasje dat wordt gescand als je wat bestelt en je rekent dan af bij vertrek. Waarschijnlijk hebben de portiers trouw hun werk gedaan en even tijd nodig gehad om zich te realiseren wat er écht aan de hand was, maar hun schuldgevoel moet op dit moment enorm zijn. Ook al duurde het tegenhouden maar een paar seconden.

De WC bleek niet de redding
Andere bezoekers van de nachtclub dachten zichzelf gered te hebben, maar bleken in de WC terecht te zijn gekomen en bezweken daar alsnog. Wat een pijn en wat een machteloosheid.

Santa Maria heeft zo’n 250.000 inwoners en die zullen deze brand nooit meer vergeten, want vrijwel iedereen kent via-via wel iemand die om is gekomen en er zullen ook nog decennia lang mensen met ernstig verminkte gezichten door de stad lopen.

Volendam
Over Volendam mocht Theo Maassen 13 jaar na dato geen grappen maken, dat zullen zijn Braziliaanse collega’s gezien de Latijnse volksaard sowieso wel uit hun hoofd laten.