Over en weer beschuldigen chavisten en de oppositie elkaar nu al van een staatsgreep. Twee dagen voordat Hugo Chávez zijn presidentiële eed zou moeten afleggen, is de spanning in Venezuela te snijden. Het is zo goed als uitgesloten dat Chávez overmorgen in Caracas is, maar daar organiseren zijn partijgenoten vanaf 10 uur ’s ochtends wel een grote manifestatie.
Chávez verblijft nog altijd op Cuba na zijn vierde operatie tegen kanker. Volgens het laatste officiële communiqué van gisteravond is zijn situatie ‘stabiel’. De Argentijnse presidente Cristina Kirchner heeft aangekondigd hem vrijdag op te zoeken in het ziekenhuis in Havana. Maar is Chávez dan nog de wettelijke president van Venezuela?
De nu tegen kanker vechtende president Hugo Chávez in betere tijden
Niet absoluut afwezig
Volgens de grondwet moeten er binnen 30 dagen nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven als Chávez “absoluut afwezig” is op 10 januari, de dag van zijn inhuldiging. En daar zit ‘m nu net de kneep.
Want die formulering laat ruimte voor een inauguratie vanaf zijn ziekenhuisbed op Cuba die dan bijvoorbeeld op grote schermen wordt uitgezonden voor het presidentiële paleis. Chávez is dan wel fysiek afwezig, maar zeker niet “absoluut afwezig”.
Grote politieke manifestatie
Congresvoorzitter Cabello heeft iedereen opgeroepen donderdag naar het paleis te komen en naar verwachting zullen er honderdduizenden mensen op de been zijn.
Hoogstwaarschijnlijk zullen politieke vrienden als de presidenten Correa (Ecuador), Morales (Bolivia) en Mujica (Uruguay) ook aanwezig zijn bij de grote bijeenkomst in Caracas en wie weet welke Zuid-Amerikaanse leiders nog meer
Uitstel inauguratie
Overigens is het ook nog steeds een hele reëele mogelijkheid dat de beëdiging wordt uitgesteld. Het toegestroomde volk kan dan zijn grote liefde tonen voor Chávez en de stille hoop van zijn aanhangers is dat hij alsnog helemaal opknapt.
Dan zou hij als een ware onsterfelijke over een paar weken toch nog feestelijk ingehuldigd kunnen worden in zijn eigen hoofdstad. Maar ook als Chávez niet zou herstellen, dan winnen zijn partijgenoten in elk geval tijd.
Staatsgreep?
De oppositie vindt dat het zo flexibel omspringen met de grondwet neigt naar een staatsgreep. De bij de afgelopen verkiezingen belangrijkste tegenkandidaat Henrique Capriles twitterde gisteren:
“We hebben op dit moment een regering die niet regeert, totaal verlamd! Er is geen leiderschap om belangrijke beslissingen te nemen.”
Uitdager Henrique Capriles op verkiezingscampagne afgelopen augustus
Respect voor de grondwet
Als de datum van 10 januari is gepasseerd, is er in de ogen van de oppositie een ongrondwettelijke regering met een president aan het hoofd die op sterven lijkt te liggen.
Ook de kerk waarschuwt vandaag voor instabiliteit in Venezuela als de grondwet terzijde wordt geschoven. Een kleine afrekening, want Hugo Chávez heeft in het verleden regelmatig kritiek op de christelijke leiders geuit, omdat ze te weinig zouden doen tegen armoede.
Misbruik afwezigheid
De partijgenoten van Chávez stellen juist dat het een staatsgreep zou zijn als de oppositie de wankele gezondheid van de president en zijn ‘tijdelijke afwezigheid’ aangrijpt om hem af te zetten en nieuwe verkiezingen uit te schrijven.
In oktober is Chávez nog met ruime meerderheid herkozen voor een vierde termijn en dus is zijn nieuwe presidentschap volgens zijn politieke medestanders volkomen legitiem, ook al heeft hij nu te kampen met zijn gezondheid.
Interne strijd om de macht
Als de eed wordt uitgesteld of donderdag vanaf Cuba wordt afgelegd en Chávez zou toch te ziek blijven, dan is er in elk geval tijd gewonnen in de interne strijd om zijn opvolging.
Congresvoorzitter Diosdado Cabello lijkt zich niet zonder slag of stoot neer te leggen bij huidig vice-president Maduro als Nieuwe Grote Leider. Ook al beweert Cabello zelf dat de geruchten in de ‘rechtse pers’ over grote verdeeldheid binnen de partij niet kloppen.
Maduro is geen Chávez
Voormalig buschauffeur Nicolas Maduro is door Chávez aangewezen als zijn opvolger, maar is op het eerste gezicht echt niet in staat de harten van de Venezolanen te veroveren zoals Chávez dat heeft gedaan.
Die grote liefde voor ‘El Comandante’ zien we hier overmorgen ongetwijfeld op alle televisiekanalen voorbij komen, grondwettelijk president of niet.
UPDATE: Regering laat dinsdagavond 8 januari Nederlandse tijd weten dat Chávez helemaal geen eed gaat afleggen. Ook niet vanaf zijn ziekenhuisbed op Cuba dus. Lees hier meer.
Arjan Meesterburrie 