Arjan Meesterburrie

Na jaren van felle discussies heeft het Ecuadoraanse parlement ingestemd met de omstreden nieuwe mediawet. ‘Een inperking van de persvrijheid’, schreeuwen tegenstanders, maar de regering stelt dat bij persvrijheid ook verantwoordelijkheid hoort en wil bovendien de macht breken van de elite van bankiers en rijke zakenlieden die vrijwel alle media in handen heeft. 

“Recht op informatie is er voor iedereen en niet alleen voor een bevoorrechte groep zoals de oppositie en de commerciële media willen”, zei parlementslid Mauro Andino die de wet voor de stemming verdedigde. 108 van de 135 parlementariërs stemden vrijdag uiteindelijk vóór.

Daarom komt er nu een verplichte kanaalverdeling van radiozenders van 33% voor de staatsomroep, 33% voor de commerciële omroepen en 34% voor zogeheten community media die berichten over zaken die van belang zijn voor de lokale bevolking.

Journalistieke basisregels
Daarnaast zijn er in de nieuwe mediawet passages opgenomen met journalistieke basisregels en ethische codes die voor ons vanzelfsprekend lijken. Maar voor veel sensatiekranten en pulp-TV-stations in Ecuador waar de Telegraaf en SBS heilig bij zijn en die met veel genoegen beelden tonen van ongelukken en moorden en ongefundeerd mensen beschuldigen zijn ze dat zeker niet:

– Respecteer de privacy van slachtoffers en verdachten
– Rectificeer fouten
– Maak geen misbruik van je positie als journalist voor persoonlijke doeleinden
– Hou nieuws, opinie en reclame strikt gescheiden

‘Prop-in-de-mond-wet’
Maar tegenstanders spreken van een ‘prop-in-de-mond-wet’ die overmatige controles en beperkingen oplegt aan de media. Zo voorzien ze dat de uitzendlicenties van kritische commerciële kanalen worden ingetrokken, mogelijk oppositiekranten worden gesloten en vrezen ze dat andere passages uit de wet zoals ‘respecteer de eer en reputatie van personen’ misbruikt zullen worden om elke vorm van kritiek op de overheid af te straffen.

Ze wijzen erop dat president Correa al eens een zaak heeft aangespannen én gewonnen tegen de eigenaren en een columnist van de hem onwelgevallige oppositiekrant El Universo. Volgens Correa werd hij vals beschuldigd van misbruik van het leger bij ernstig uit de hand gelopen politierellen in 2010. Nadat hij de zaak won verleende hij de drie overigens wel direct pardon.

Met de nieuwe mediawet zou het voor de regering Correa alleen maar makkelijker worden om kranten en individuele journalisten te bestraffen.

Correa krijgt van mij het voordeel van de twijfel
De toekomst moet uitwijzen of de wet de kwaliteitspers bevordert of juist wordt misbruikt om critici de mond te snoeren. Maar ondanks de kritiek van organisaties als Human Rights Watch, Freedom House en het Genootschap van Hoofdredacteuren van buurland Colombia ben ik voorlopig bereid de regering Correa het voordeel van de twijfel te geven.

Want net als veel Ecuadoranen ben ik het na een half jaar al spuugzat dat allerlei pulpkranten en ranzige TV-stations maar blijven vuilspuiten onder het mom van persvrijheid. Maar als Correa met deze wet in de hand kritische kranten gaat sluiten, ben ik wel de eerste die de straat op gaat.
_____________________________________________________________________________________
Voor Spaanstalige juristen en journalistieke fijnproevers is de nieuwe mediawet hier in zijn geheel na te lezen